چگونه وارد عرصه صادرات شویم؟
برای تبدیل شدن به یک صادرکننده کارکشته، نیاز به اخذ مجوزهای مربوطه، فراگیری زبان و اصطلاحات بازرگانی، قوانین، انجام فرایند بازاریابی، ایجاد ارتباطات و شبکه‌سازی در کنار برخی اقدامات دیگر دارد که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم.
چگونه صادرات را شروع کنم؟
این پرسش در ذهن بسیاری از صاحبان کسب‌وکار، مدیران شرکت‌ها و حتی افراد معمولی جامعه است. به دنبال این سوال، چندین سوال دیگر نیز شکل می‌گیرد. مجموعه این سوالات به ما نشان می‌دهد که آموزش صادرات موضوعی است که باید قبل از هر اقدامی به آن فکر کنیم. واقعیت آن است که بسیاری از افراد که آشنایی چندانی با این موضوع ندارند، مراحل انجام صادرات را یک کار معمولی و ساده می‌دانند. در حالی که صادرات یک فرایند چند مرحله‌ای بوده که امکان دارد شما در یک یا چند مرحله از آن بتوانید نقش ایفا کنید. یک صادرکننده باید نکات زیادی را مدنظر داشته باشد. آن چیزی که صادرات را پیچیده و البته جذاب می‌کند، بین‌المللی بودن آن است. همین مساله اطلاع از مقررات بین‌الملی، فرهنگ، زبان و سایر ویژگی‌های ملل دیگر را ضروری می‌کند. ما در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا به پرسش مهم «چگونه وارد عرصه صادرات شویم؟» پاسخ دهیم. ضمن آنکه در انتها صادرات به 15 کشور مهم را مورد بررسی قرار داده‌ایم که شما با ورود به لینک‌های مرتبط هر کدام از آنها، به اطلاعات بسیار مفیدی دست پیدا خواهید کرد.
چگونه کالا را صادر می‌کنید؟
در حالی که اکثر ما یک دیدگاه ثابت و کلی از صادرات داریم، اما باید گفت که این کار به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. نمی‌توان شرایط تمام صادرکنندگان و فعالان اقتصادی را یکسان در نظر گرفت. هر کدام از آنها بسته به شرایطی که دارند می‌توانند یکی از شیوه‌های مرسوم صادرات کالا را انتخاب کنند. از آنجا که این مرحله اولین گام برای آغاز فرایند تجارت بوده، بنابراین باید به دقت در خصوص انتخاب یک راه مناسب جهت صادرات تصمیم‌گیری کرد. ممکن است شما با توج به شرایطی که دارید، شخصا به صورت مستقیم این کار را انجام دهید یا برعکس، از طریق شرکت‌های واسطه‌ای دست به صادرات بزنید. برای تصمیم‌گیری در این خصوص مقاله زیر به شما بسیار کمک خواهد کرد.
دریافت کارت بازرگانی
آن دست از اشخاص حقیقی و حقوقی که به صورت غیرمستقیم و با واسطه اقدام به صادرات کالا می‌کنند، معمولا نیازی به گرفتن کارت بازرگانی ندارند. کارت بازرگانی مجوزی حقوقی بوده که دارندگان آن می‌توانند اقدام به دادوستد و تجارت کالا کنند. بنابراین داشتن آن برای بازرگانان و صادرکنندگان، حکم داشتن مجوز یک صف خاص را دارد. صدور کارت بازرگانی مراحل، شرایط و مدارک خاص خود را لازم دارد که نیاز است از قبل با آن آشنایی کامل داشته باشید. در فرایند صدور کارت بازرگانی برخی سازمان‌ها و نهادها دخیل بوده که مهم‌ترین آنها اتاق بازرگانی است. علاوه بر این نهاد، سازمان‌های دیگری از جمله سازمان توسعه تجارت نیز در صدور کارت هر یک به نحوی دخیل هستند. کارت‌های بازرگانی دارای انواع مختلفی بوده که هر کدام از آنها کارکردهای خاص خود را دارند و ممکن است فرایند صدورشان متفاوت از بقیه باشد. با این حال، معمولا مهم‌ترین دغدغه فعالان اقتصادی برای گرفتن این کارت، عدم آشنایی با روند و فرایندهای مختلف آن بوده که در مقاله زیر به صورت مفصل به آن اشاره کرده‌ایم.
قوانینی که باید بدانید
در انجام هر کاری یادگیری نکات و مقررات حقوقی و الزامات قانونی مربوط به آن بسیار اهمیت دارد که مقوله صادرات کالا نیز از آن مستثنی نیست. از آنجا که تجارت با تعاملات بین‌المللی گره خورده، بنابراین نیاز است که صادرکنندگان به خوبی با نکات مهم تجارت بین‌الملل آشنا باشند تا کمتر در معرض دعاوی حقوقی قرار بگیرند. در این خصوص ده‌ها مورد آیین‌نامه، قانون و قرارداد حقوقی وجود دارد که بهتر است قبل از شروع فرایند صادرات کالا، آنها را با دقت مطالعه کنید. ضمن آنکه یک صادرکننده موفق و به طور کل یک بازرگان کارکشته، همواره باید از دستورالعمل‌ها، رویهها و فرایندهای جدید ادارای که توسط نهادهای عموما دولتی صادر می‌شود، آشنایی کامل داشته باشد. با این حال، در مطلب زیر به مهم‌ترین قوانینی که یک صادرکننده باید به آنها تسلط داشته باشد، اشاره کرده‌ایم.
سازمان‌های درگیر با صادرات را بشناسید
سازمان‌ها و نهادهای مختلفی در زمینه تجارت و بازرگانی وجود دارند که بهتر است با آنها ارتباط داشته باشید. برخی از آنها به شما خدماتی را جهت صادرات کالا انجام می‌دهند. به عنوان مثال، اتاق بازرگانی نقش کلیدی را در فرایند صادر کردن کارت بازرگانی دارد یا آنکه کنسولگری‌های ایران در سایر کشورها می‌توانند به شما در بازاریابی صادراتی کمک کنند. بنابراین بسته به موارد مختلف می‌توانند در یکی از مراحل و زنجیزه صادراتی به شما کمک کنند. بهتر است با این دست نهادها و افراد کلیدی آنها ارتباط برقرار کرده و شبکه‌سازی کنید. نهادهای صادراتی طیفی از سازمان‌های دولتی، تعاونی، خصوصی و تشکل‌ها را دربر می‌گیرد. ضمن آنکه بهتر است معمولا اخبار، رویدادها و تحولات مربوط به این سازمان‌ها را پیگیری کنید. برای اطلاع دقیق از این نهادها و خدمات هر کدام از آنها، مقاله زیر را مطالعه کنید.
با چگونگی بازاریابی صادراتی آشنا شوید
بعد از آنکه برای صادرات به روش مستقیم و بدون واسطه عزم خود را جزم کردید، اکنون وقت آن است که برای کالاهای خود در کشور مقصد مشتری پیدا کرده یا به عبارتی بازاریابی صادراتی انجام دهید. بازاریابی صادراتی اولین محک جدی برای شناخت بازار کشور مقصد و آشنایی با کلیات آن است. حتی امکان دارد بعد از این اقدام از صادرات کالا به آنجا منصرف شده یا محصولات دیگری را ارسال کنید. بازاریابی بین‌الملل از آن جهت پیچیده بوده که فاکتورهای متعددی از قبیل فرهنگ و آداب و رسوم، قوانین کشور مقصد، قوانین بین‌المللی تجاری، وضعیت بازار کشور مقصد و بسیاری نکات دیگر در آن دخیل هستند. انجام این کار می‌تواند به روش‌ها و چارچوب‌های مختلفی صورت بگیرد که در مقاله بازاریابی صادراتی به آن پردخته‌ایم.
به رویه‌های گمرکی و ترخیص کالا مسلط باشید
فرایندهای گمرکی و ترخیص کالا یکی از اصلی‌ترین اقداماتی است که یک بازرگان باید رد صادرات یا واردات کالا انجام دهد. ترخیص کالا فرایندی است که طی آن ورود یا خرج یک کالا به یک مقصد خاص قانونی خواهد شد. در غیراینصورت آن کالا قاچاق محسوب خواهد شد. بنابراین اطلاع از رویهها و فرایندهای انجام کار در این نهاد، برای صادرکنندگان بسیار حیاتی خواهد بود. به محض ورود کالا به گمرک تا لحظه خروج کالا از آن، فرایندهای مختلفی رخ خواهد داد. ممکن است فرایند ترخیص برخی از کالاها دارای رویه‌های متفاوتی بوده یا آنکه به مجوزهای بیشتری نیاز داشته باشند. گاه محموله‌های برخی از بازرگانان تازه کار به علت عدم آشنایی با فرایندها، برای مدت‌ها در انبارهای گمرک خاک خواهند خورد یا فاسد می‌شوند. برای اطلاع از فرایندها و نکات مربوط به ترخیص کالا، مطلب زیر را مطالعه کنید.
نکات مربوط به بیمه را بدانید
بسیاری از محموله‌های صادراتی در بین راه بنا به دلایل مختلف ممکن است از بین رفته یا آنکه دیگر قابل استفاده نباشند. هر کدام از راه‌های جاده‌ای، دریایی، هوایی و ریلی خطرات خاص خود را به همراه دارند. ضمن آنکه برخی از کالاها ممکن است بنا به دلایل دیگری همچون طولانی شدن فرایندهای گمرکی یا موارد دیگر ارزش خود را از دست بدهند. بیمه‌های بار صادراتی هر کدام دارای تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یکدیگر هستند. به عنوان مثال، برخی از آنها صرفا یک سری خطرات عمومی را پوشش می‌دهند. اما در عوض برخی دیگر، تعداد قابل توجهی از خطرات را پوشش می‌دهند که به طبع قیمت آنها نیز متفاوت است. ضمن آنکه به طور کل بیمه‌نامه‌ها برخی خطرات خاص را پوشش نمی‌دهند. همچنین در این خصوص باید با برخی اصطلاحات رایج و بار معنایی آنها آشنا باشید. مطلب زیر حاوی مهم‌ترین نکات بیمه بار صادراتی است.
حملونقل کالا و روش‌های آن
همانطور که اشاره شد برای حمل کالا معمولا روش‌های مختلفی از قبیل جاده‌ای، هوایی، ریلی و دریایی وجود دارد که انتخاب آنها برای صادرات کالا به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. هر روش مزایا و همچنین معایب خاص خود را داشته و نمی‌توان گفت بهترین روش حمل کالا در صادرات کدام است. روش‌های حمل کالا را می‌توان از منظر میزان مسئولیت و صادرکننده در حمل کالا نیز تقسیم‌بندی کرد که اشاره به روش‌های کریر و فورواردر دارد. این دو روش به لحاظ نحوه ارسال کالا، هزینه‌ها و مسئولیت‌های حمل، با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. در انتخاب روش حملونقل کالا برای صادرات، باید به نکات مختلفی توجه کرد تا کالای مورد نظر بدون هیچ‌گونه کاهش ارزش به مقصد برسد. به عنوان مثال، ممکن است کشتی و حملونقل دریایی مناسب حمل برخی کالاها نباشد یا برعکس. با مطالعه مطلب زیر مهم‌ترین نکات را در خصوص روش‌های حمل کالای صادراتی بدانید.
به اصول مکاتبات بازرگانی خارجی مسلط باشید
تجارت ملزم به برقراری ارتباطات با اشخاص و شرکت‌های خارجی است. بنابراین باید کاملا به زبان، فرهنگ، آداب و رسوم و قوانین کشور هدف آشنایی داشته باشید. از این مساله مهم‌تر، اصول و قواعد حاکم بر روابط تجارت بین‌الملل است. مکاتبات تجاری مهم‌ترین شیوه برقراری ارتباطات تجاری شکل می‌دهند که خود به روش‌های مختلفی از جمله نامه‌نگاری، ارسال ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و برخی روش‌های دیگر تقسیم‌بندی می‌شود. از طرفی، در مکاتبات بازرگانی خارجی باید به چگونگی عقد قراردادهای تجاری بین‌المللی و در نظر گرفتن قوانین این حوزه توجه کرد. مقاله زیر حاوی نکات مهمی در خصوص مکاتبات بازرگانی خارجی است.
یادگیری اصطلاحات مهم بازرگانی خارجی
تسلط بر زبان تجارت بین‌الملل از آن جهت اهمیت دارد که هر کدام از آنها دارای بار معنایی و حقوقی خاص خود هستند. در واقع هر یک از این اصطلاحات دارای تعریف خاص خود بوده که در عقد قراردادهای تجاری یا بسیاری از موارد دیگر باید به آنها توجه کرد. این اصطلاحات ده‌ها مورد از واژگان تجارت بین الملل را در بر می‌گیرد که یک بازرگان کارکشته باید به تعداد قابل توجهی از آنها مسلط باشد. برخی از این اصطلاحات مربوط به گمرک و ترخیص کالا، برخی دیگر مرتبط با حملونقل کالا یا مسائل بانکی و ارزی است. یکی از مهم‌ترین مباحث در این خصوص، بحث اینکوترمز بوده که به یک سری قواعد در زمینه صادرات کالا اشاره دارد. مقاله زیر به تعریف و بار معنایی بسیاری از واژگان و اصطلاحات بازرگانی خارجی اشاره کرده است.
چگونگی نقل‌وانتقال ارزی
تبادلات بانکی و نقل‌وانتقال ارزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های زنجیره صادراتی است. چرا که صادرکننده نیاز دارد با اصول بانکداری بین‌الملل و حقوق بین‌الملل به خوبی آشنا باشد. تفاوت‌های حقوقی و بانکی میان کشورهای مختلف را درک و شناسایی کند. خصوصا آنکه کشورمان سال‌ها است که با تحریم‌ها دست و پنجه نرم می‌کند و این موضوع حساسیت تبادلات بانکی را دو چندان می‌کند. از طرف دیگر صادرکنندگان نیاز به تامین ارز و مباحثی همچون تعهد ارزی دارند. این در حالی است که نوسانات چند سال اخیر بازار ارز باعث ایجاد مشکلاتی در این خصوص برای تجار و بازرگانان شده است. در نقل‌وانتقال ارزی روش‌های مختلفی جهت تبادل پول و پرداخت وجود دارد که هر کدام از این روش‌ها دارای ریسک‌های متفاوتی برای خریدار و فروشنده است. انتخاب و توافق بین خریدار و فروشنده جهت انتخاب یکی از این روش‌ها بستگی به فاکتورهای متعددی دارد. در لینک زیر به صورت مفصل در خصوص روش‌های نقل‌وانتقال ارزی صحبت کرده‌ایم.
راهنمای جامع صادرات به 15 کشور پرطرفدار
ما در 15 مقاله جداگانه، صادرات به کشورهای مختلف را مورد بررسی قرار داده‌ایم. در این مطالب به مهم‌ترین اطلاعاتی که برای یک صادرکننده یا تاجر تازه‌کار ایرانی مورد نیاز باشد، اشاره شده است. از جمله این اطلاعات می‌توان به وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور مربوطه و تاثیر این فاکتورها بر تجارت و صادرات با آن کشور در کنار میزان و نحوه تجارت با جهان و ایران اشاره کرد. برخی از این کشورها جزء اتحادیه اقتصادی اوراسیا بوده که در تجارت با ایران از مزیت و اولویت بیشتری برخوردار هستند. برخی دیگر از کشورها نیز شامل کشورهای همسایه و آسیایی است. به طور اکثرا این کشورها جزء مقاصد اصلی کالاهای صادراتی ایران هستند.
گام‌های و روش‌های صادراتی که به آنها اشاره شد می‌تواند به شما در تبدیل شدن به یک صادرکننده موفق کمک کند. با این حال، بهتر است در نظر داشته باشید که صادرات یک زنجیره بوده و لازم نیست که حتما خود شما صادرکننده باشید. هادی نیلی احمدآبادی یکی از صادرکنندگان موفق و مشاور حوزه صادرات کالا، اعتقاد دارد که افراد می‌توانند در یکی از زنجیره‌ها و حوزه‌های مختلف صادراتی نقش بازی کنند. او در ویدئو زیر به صورت مفصل در مورد این زنجیره و فرصت‌های آن صحبت می‌کند.
یکی از بازیگران عرصه صادرات و تجارت شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان هستند. جنس و نوع محصولات و خدمات صادراتی توسط این شرکت‌ها معمولا با سایر شرکت‌های دیگر متفاوت است. از این رو باید به الزامات بیشتری در این خصوص توجه داشته باشند. محسن مختاری مشاور صادراتی در ویدئو زیر به سه نکته مهم جهت ورود یک شرکت به بازار صادراتی اشاره می‌کند که دیدن آن خالی از لطف نیست.
مشاوران مرتبط
علیرضا راشدی
علیرضا راشدی اشرفی با بیش از ۳۰ سال سابقه فعالیت در امور بازرگانی و تجارت، مدرس و مشاور در زمینه واردات و صادرات کالا، تخصیص ارزر، ثبت سفارش و سایر زمینه های مرتبط.
هادی نیلی احمدآبادی
صادرات به عراق و کشورهای حاشیه دریای خزر موضوعی است که هادی نیلی احمدآبادی نزدیک به ۱۵ سال در آن سابقه فعالیت داشته و می تواند به سوالات شما در این خصوص پاسخ دهد.
مهدی حیاتبخش
مهدی حیاتبخش دارای سابقه اجرایی طولانی در پروژه های بین المللی توسعه بازار، صادرات و واردات است. او همچنین تجربه صادرات محصولات ایرانی به چین، اروپا و روسیه را به صورت اجرایی در کارنامه خود دارد.
برای صادرات به عراق چه باید کرد؟
آموزش صادرات به افغانستان را اینجا بخوانید
آنچه از قوانین صادراتی باید بدانیم
صادرات به پاکستان را چگونه آغاز کنیم؟
صادرات به قرقیزستان را از کجا شروع کنیم؟
روش‌های مرسوم صادرات را بشناسیم
برای واردات از چین چه باید کرد؟
با گام‌ها، مراحل و نحوه بازاریابی صادراتی آشنا شویم
نهادهای درگیر با صادرات و خدماتی که ارائه می‌دهند
ترخیص کالا و رویه‌های گمرکی در صادرات چگونه است؟
بیمه بار صادراتی چیست و چه انواعی دارد؟
صادرات به عمان؛ چرا و چگونه؟
چگونه به قطر صادرات کنیم؟
