همانطور که می‌دانید و بارها در مقالات بلاگ نیز به آن اشاره کرده‌ایم، دولت بخش قابل توجهی از منابع مالی مورد نیاز برای مخارج و هزینه‌های خود را از طریق دریافت مالیات تامین می‌کند.

اگر در فرایند دریافت این مالیات‌ها خللی وارد شود به برنامه‌های در دست اجرای دولت برای گسترش و توسعه بخش‌های مختلف کشور آسیب وارد می‌شود.

 

به همین دلیل در جهت جلوگیری از بروز تنش در فرایند دریافت درآمدهای مالیاتی، سازمان امور مالیاتی کشور برای انواع مالیاتی که صاحبان مشاغل و شرکت‌ها موظف به پرداخت آن هستند قوانینی را تعریف کرده که در صورت عدم پرداخت مالیات مشمول جرایم این سازمان می‌شوند.

بدیهی است که مالیات نیز یکی از با اهمیت‌ترین قسمت‌های امور مالی هر شرکت است که عدم اطلاع از قوانین مربوط به آن می‌تواند جرایم سنگینی را برای آنها به بار آورد.

در مطالب گذشته به انواع مالیات‌هایی که صاحبان کسب و کار و شرکت‌ها ملزم به پرداخت آن هستند به طور مفصل پرداخیتم، اکنون در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که انواع جرایم مالیاتی چه مواردی هستند که صاحبان کسب و کار و شرکت‌ها باید از آنها مطلع باشند.

بنابراین برای بررسی این موضوع و آگاهی از آن تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.

حتمن بخوانید: انواع مالیات شرکت‌ها و وظایف آنها در قبال آن چیست؟

 جرایم مالیاتی چیست؟

 کلیه شرکت‌هایی که نام آنها در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده است مشمول قوانین و مقررات مالیاتی کشور هستند و باید به تکالیف و تعهدات مالیاتی خود عمل کنند.

همانطور که قوانین و مقررات مالیاتی مشمولان مالیاتی را به پرداخت به موقع مالیات در مهلت مقرر شده تشویق کرده و حتی در برخی موارد به عنوان مشوق‌های مالیاتی برای آنها معافیت در نظر گرفته‌اند در سوی دیگر به شدت با عدم اجرای تکالیف مالیاتی برخورد کرده و برای انواع مالیات‌ها، جرایم در نظر گرفته‌اند.

بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی، در صورت عدم اجرای تکالیف مالیاتی یا تاخیر در انجام آنها، مشمولان مکلف به پرداخت جریمه می‌شوند.

به طور کلی صاحبان کسب و کار و شرکت‌ها با توجه به نوع فعالیت‌شان موظف به پرداخت انواع مختلف مالیات بوده که مهمترین آنها، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر حقوق و دستمزد و مالیات‌های تکلیفی است که پیش‌تر درباره آنها چیستی و نحوه پرداخت آنها توضیحات لازم را ارایه کردیم.

در ادامه می‌خواهیم به جرایم تعیین شده برای عدم پرداخت این نوع مالیات‌ها بپردازیم که هر فعال اقتصادی ضروری است که از آن مطلع باشد.

بیشتر بدانید: معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان چگونه است؟ 

 انواع جرایم مالیاتی کدامند؟

1- جریمه مالیات عملکرد

مودیان مالیاتی هر ساله باید گزارشی از میزان درآمد و هزینه‌های خود تحت عنوان اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند تا میزان مالیات بر درآمد آنها تعیین شود.

بر اساس ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم، افرادی که باید در هر سال مالی اقدام به پرداخت مالیات عملکرد کنند در صورتی که پس از موعد مقرر اقدام به پرداخت آن کنند جریمه‌ای معادل 2.5 درصد به ازای هر ماه به آنها تعلق خواهد گرفت.

این جریمه پس از پایان مهلت تعیین شده یا تاریخ سر رسید پرداخت محاسبه می‌شود.

2- جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی

تسلیم نکردن اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی جریمه هنگفتی را برای مشمولان آن به دنبال دارد.

بر اساس ماده 192 قانون مالیات‌های مستقیم « در کلیه مواردی که مودی یا نماینده او که به ‌موجب مقررات این قانون از بابت پرداخت مالیات مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است چنانچه نسبت به تسلیم آن در موعد مقرر اقدام نکند، مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی معادل سی‌ درصد (30%) مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون و ده‌ درصد (10%) مالیات متعلق برای سایر مودیان می‌باشد».

بنابراین مشاهده می‌کنید که طبق این ماده قانونی عدم تسلیم اظهارنامه حقوقی جریمه سی درصدی و صاحبان مشاغل نیز 10 درصدی است.

همچنین بر اساس این ماده قانونی چنانچه درآمدی در اظهارنامه کتمان شود یا هزینه غیرواقعی به ثبت برسد، این حکم برای این دسته از اشخاص نیز جاری است.

حتما بخوانید: مراحل پیگیری اعتراض مالیاتی به چه صورت است؟ 

3- جریمه عدم ارسال ترازنامه و حساب سود و زیان

بسیاری از مودیان مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند که در موعد مقرر آنها را به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند.

بر اساس ماده 193 قانون مالیات‌های مستقیم « نسبت به مودیانی که به موجب این قانون و مقررات مربوط به آن مکلف به نگهداری دفاتر قانونی هستند در صورت عدم تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان یا عدم ارایه دفاتر مشمول جریمه‌ای معادل بیست درصد (20%) مالیات برای هر یک از موارد مذکور خواهند بود».

بنابراین در صورت عدم ارسال ترازنامه در مهلت تعیین شده از سوی اشخاص، جریمه‌ای معادل 20 درصد کل مالیات تعیین شده به آنها تعلق می‌گیرد.

همچنین بر اساس تبصره همین ماده « عدم تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان در دوره معافیت موجب عدم استفاده از معافیت مقرر در سال مربوط خواهد شد».

4- جریمه ثبت درآمد غیر واقعی

سعی کنید در اظهارنامه مالیاتی درآمد واقعی که کسب کرده‌اید را درج کنید زیرا مشمول جریمه مالیاتی خواهید شد.

 طبق ماده 194 قانون مالیات‌های مستقیم «مودیانی که اظهارنامه آنها در اجرای مقررات ماده (158) ‌این قانون مورد رسیدگی قرار می‌گیرد، در صورتی که درآمد مشمول مالیات مشخصه قطعی با رقم اظهار شده از طرف مودی‌ بیش از پانزده درصد (15%) اختلاف داشته باشد علاوه بر تعلق جرایم مقرر مربوط که قابل بخشودن نیز نخواهد بود تا سه سال بعد از ابلاغ‌ مالیات مشخصه قطعی از هرگونه تسهیلات و بخشودگی‌های مقرر در قانون مالیات‌ها نیز محروم خواهند شد».

بنابراین اختلاف بیش از 15 درصد درآمد ابرازی با درآمد قطعی علاوه بر جریمه مالیاتی محرومیت از تسهیلات و بخشودگی‌ها را نیز به دنبال دارد.

حتما بخوانید: تفاوت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی 

5- جریمه مدیران شرکت

اگر مدیران یک شرکت اقدام به ارسال اظهارنامه مالیاتی ننمایند مشمول جریمه می‌شوند.

طبق ماده 195 قانون مالیات‌های مستقیم « جریمه تخلف آخرین مدیران شخص حقوقی از لحاظ عدم تسلیم اظهارنامه موضوع ماده (114) این قانون ظرف‌ مهلت مقرر یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع به ترتیب عبارت است از دو درصد(2%)  و یک درصد (1%) سرمایه پرداخت شده شخص حقوقی در تاریخ انحلال».

بنابراین ارسال اظهارنامه خلاف واقع نیز مشمول جریمه مالیاتی می‌شود.

6- جریمه مدیران تصفیه

اگر مدیرانی دارایی یک شخص حقوقی را قبل از تصفیه امور مالیاتی و سپرده تامین تقسیم کنند مشمول جریمه سازمان مالیاتی می‌شوند.

بر اساس ماده 196 قانون مالیات‌های مستقیم «جریمه تخلف مدیر یا مدیران تصفیه در مورد تقسیم دارایی شخص حقوقی قبل از تصفیه امور مالیاتی شخص‌ حقوقی یا قبل از سپردن تامین مقرر موضوع ماده (118) این قانون‌ معادل بیست درصد (20%) مالیات متعلق خواهد بود که از مدیر یا مدیران تصفیه ‌وصول می‌گردد».

مشورت کنید: مشاوره مالیاتی؛ حضوری و تلفنی 

7- جریمه لیست حقوق و دستمزد

همانطور که می‌دانید هر کارفرمایی مکلف به ارسال صورت هزینه‌ها و همچنین قراردادها منعقد شده با کارکنان خوئ با تمامی مشخصات به سازمان امور مالیاتی در موعد مقرر هستند.

در صورتی که این وظیفه را انجام دهند یا اینکه اطلاعات نادرستی به سازمان مالیاتی ارایه دهند متحمل جریمه‌های مالیاتی خواهند شد.

بر اساس ماده 197 قانون مالیات‌های مستقیم « نسبت به اشخاصی که به شرح مقررات این قانون مکلف به تسلیم صورت یا فهرست یا قرارداد یا مشخصات راجع به مودی می‌باشند،‌ در صورتی که از تسلیم آنها در موعد مقرر خودداری و یا بر خلاف واقع تسلیم نمایند، جریمه متعلق در مورد حقوق عبارت خواهد بود از دو درصد (2%) حقوق‌ پرداختی و در خصوص پیمان­کاری یک درصد (1%) کل مبلغ قرارداد و در هر حال با مودی متضامنا مسئول جبران زیان وارده به دولت خواهند بود».

بنابراین مشاهده می‌کنید که بر اساس این قانون عدم تسلیم لیست حقوق از سوی کارفرما مشمول 2 درصد و عدم تسلیم هزینه‌ها و قرارداد پیمانکاری مشمول یک درصد جریمه مالیاتی خواهد شد.

8- جریمه مالیات‌های تکلیفی

برخی اشخاص حقیقی و حقوقی مسئول پرداخت مالیات‌های تکلیفی هستند که در مقالات پیشین به طور مفصل به چیستی مالیات‌های تکلیفی و جوانب مختلف آن پرداختیم.

قانون برای سرپیچی از اجرای تکالیف مربوط به مالیات‌های تکلیفی نیز جریمه در نظر گرفته است.

بر اساس ماده 199 قانون مالیات‌های مستقیم « هر شخص حقیقی یا حقوقی که به ‌موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مودیان دیگر است در صورت تخلف از انجام وظایف مقرره علاوه بر مسوولیت تضامنی که با مودی در پرداخت مالیات خواهد داشت، مشمول جریمه‌ای معادل ده ‌درصد (10%) مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر و دو­ و نیم ­‌درصد (5/2%) مالیات به ازای هر ماه نسبت به مدت تاخیر از سررسید پرداخت، خواهد بود.

چنانچه مالیات توسط دریافت‌کننده وجوه پرداخت شود، در این ­صورت جریمه دو و نیم ‌درصد (5/2%) موضوع این ماده تا تاریخ پرداخت مالیات توسط مودی مزبور از مکلفین به کسر و ایصال مالیات، مطالبه و وصول خواهد شد».

بنابراین بر اساس این ماده می‌توان گفت هر فرد حقیقی یا حقوقی که از انجام پرداخت مالیات‌های تکلیفی خودداری کند مشمول جریمه 10 درصدی مالیات پرداخت نشده و همچنین 2.5 درصد از مالیات به ازای هر ماه تاخیر خواهد شد.

9- جریمه عدم انجام تكاليف دفاتر اسناد رسمی

طبق ماده 200 قانون مالیات‌های مستقیم «در هر مورد که به موجب مقررات این قانون تکلیف یا وظیفه‌ای برای دفاتر اسناد رسمی مقرر گردیده است در صورت تخلف علاوه بر‌ مسئولیت تضامنی سردفتر با مودی در پرداخت مالیات یا مالیات‌های متعلق مربوط، مشمول جریمه‌ای معادل بیست ­درصد (20%) آن نیز خواهد بود و در مورد تکرار‌ به مجازات حبس تعزیری درجه شش نیز با رعایت مقررات مربوط محکوم خواهد شد».

بنابراین در صورت محول کردن وظایف مالیاتی به دفاتر اسناد رسمی، اگر به صورت صحیح انجام نشود مشمول جریمه 20 درصدی سازمان مالیاتی کشور قرار خواهد گرفت.

حتما بخوانید: آنچه باید از مالیات بر ارزش افزوده بدانیم

10- جریمه مالیات بر ارزش افزوده

بر اساس ماده 22 قانون ارزش افزده، مودیان مالیاتی مکلفند اظهارنامه ارزش افزوده را  در مهلت مقرر شده که طبق قانون 15 روز پس از پایان هر فصل است به سازمان امور مالیاتی تسلیم و پرداخت کنند.

در صورت عدم ارسال اظهارنامه در مهلت تعیین شده، مودیان مشمول جریمه مالیاتی خواهد شد.

طبق ماده 22 قانون ارزش افزوده «مودیان مالیاتی در صورت انجام ندادن تکالیف مقرر در این قانون و یا در صورت تخلف از مقررات این قانون، علاوه بر پرداخت مالیات متعلق و جریمه تاخیر، مشمول جریمه‌ای به شرح زیر خواهند بود:

1- عدم ثبت نام مودیان در مهلت مقرر معادل هفتاد و پنج درصد (75%) مالیات متعلق تا تاریخ ثبت نامه یا شناسایی حسب مورد.

2- عدم صدور صورتحساب معادل یک برابر مالیات متعلق.

3- عدم درج صحیح قیمت در صورتحساب معادل یک برابر مابه التفاوت مالیات متعلق.

4- عدم درج وتکمیل اطلاعات صورتحساب طبق نمونه اعلام شده معادل بیست و پنج درصد (25%) مالیات متعلق.

5- عدم تسلیم اظهارنامه از تاریخ ثبت نام یا شناسایی به بعد حسب مورد، معادل پنجاه درصد (50%) مالیات متعلق.

6- عدم ارائه دفاتر یا اسناد و مدارک حسب مورد معادل بیست و پنج درصد (25%) مالیات متعلق.

مطالعه بیشتر: شرایط مالیات افزایش سرمایه، بخشودگی و معافیت از آن چگونه است؟

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم به طور دقیق به بحث جرایم مالیاتی بپردازیم که آگاهی از آن برای مشاغل و شرکت‌ها امری ضروری است.

در ابتدای این مقاله به چیستی جرایم مالیاتی و علت به وجود آمدن آن پرداختیم.در ادامه نیز سعی کردیم به انواع جرایم مالیاتی بپردازیم تا مشاغل و شرکت‌ها مطلع شوند چنانچه به تکالیف مالیاتی خود عمل نکنند متحمل چه جرایمی خواهند شد.

اگر به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید، الوبیزنس بستری فراهم کرده که شما می‌توانید با بهترین مشاوران مالیاتی ارتباط برقرار کرده و به صورت حضوری یا تلفنی از آنها مشورت بگیرید.

پرسش و پاسخ