چرا و چگونه در بورس سرمایهگذاری کنیم؟
۱۳۹۹/۰۶/۲۳
در دو سه سال اخیر از این جنس سوالات در میان عموم مردم زیاد مطرح میشود. سوالاتی از قبیل «سود سرمایهگذاری در بورس چقدر است»، «چگونه وارد بورس شویم» یا «برای سرمایهگذاری در بورس از کجا شروع کنم» از مهمترین ابهاماتی است که ذهن افراد را به خود مشغول میکند.
مساله این است که اکثر قریب به اتفاق عموم مردم آموزش لازم را در خصوص سرمایهگذاری در بورس ندارند. بنابراین بازار سرمایه را از دور به عنوان یک بازار تاریک میبینند که ورود به آن ممکن است بسیار پرریسک باشد.
با توجه به اتفاقاتی که در یکی دو سال اخیر خصوصا از ابتدای سال 99 در خصوص بازار بورس رخ داده، احتمالا داستانها و نکات منفی زیادی در خصوص این بازار شنیدهاید که باعث شده به سود سرمایهگذاری در بورس با تردید بیشتری نگاه کنید.
اگر شما چنین سوالات یا ابهاماتی در ذهن دارید در این مقاله با ما همراه باشید تا جور دیگری به داستان نگاه کنیم! ابتدا به این سوال پاسخ میدهیم که اساسا آیا سرمایهگذاری در بورس خوب است و سود سرمایهگذاری در بورس چقدر است؟
احتمالا شما هم هر زمان که بازار بورس دچار نوسان میشود بسیار از اطرافیان خود میشنوید که بازار سرمایه جای مناسبی نیست یا اینکه از ضرر و زیان میلیونی خود و اطرافیانشان برای شما میگویند.
نکته جالب اینجاست که اگر شما پای صحبت این افراد بنشینید، اکثر قریبا به اتفاق آنها حتی الفبای سرمایهگذاری در بورس را نیز نمیدانند. بلکه بیشتر یک سری اخبار و تحلیلهای کلی را از دیگران شنیدهاند.
این روزها بسیاری از شهروندان عادی جامعه از یکدیگر سوال میپرسند که آیا سرمایهگذاری در بورس خوب است؟ اصلا سود سرمایهگذاری در بورس چقدر است؟ نوع اینگونه سوالات نشان میدهند که معمولا فرد سوال کننده شناخت درستی از بازار سرمایه نداشته و بیشتر آن را بازاری شبیه به بازارهای سکه، طلا، ارز و مسکن میداند.
ورود به دنیای بورس نیازمند دو بال است. یک بال مربوط به دانش و سواد بورسی و بال دیگر مبتنی بر داشتن دیدگاه بلندمدت و حداقل میانمدت است.
با داشتن این دو بال شما به مرور به این نتیجه خواهید رسید که قرار نیست که یک بازار مالی همواره به شما سود بدهد. نوسانات مختلف به همراه سود و زیان اصول ذاتی سرمایهگذاری از جمله سرمایهگذاری در بورس هستند.
اما در پاسخ به این سوال که آیا سرمایهگذاری در بورس خوب است یا نه؛ کافی است به روند سوددهی این بازار نسبت به بازارهای دیگر در چند سال اخیر توجه کنیم.
سود سرمایهگذاری در بورس چقدر است؟
قبل از هر نکتهای باید بگوییم که سرمایهگذاری در بورس خود زیرمجموعهای از سرمایهگذاری در اوراق بهادار بوده که علاوه بر بورس گزینههای دیگری را نیز پیش روی شما میگذارد.
اگر مقاله «انواع مدلها و روشهای سرمایهگذاری را بشناسیم» ما را مطالعه کرده باشید، در آنجا به تمام حوزههای سرمایهگذاری اشاره کردهایم.
اما برای پاسخ به این سوال که «چگونه وارد بورس شویم»، ما چندین گام مختلف در نظر گرفتهایم که در اینجا با هم آنها را مرور میکنیم.
شما باید قبل از هر چیزی این پیشفرض ذهنی را بپذیرید که سرمایهگذاری نیز همانند هر پیچیده دیگر نیازمند آموزش و یادگیری است. چنانچه این مساله را قبول ندارید، بهتر است همین حالا از ادامه مطالعه این مقاله انصراف دهید!
شاید با خود تصور کنید که پول لازم را برای این کار ندارید یا آنکه وقت کافی در اختیار ندارید. اینجا لازم است یک مساله را برای شما روشن کنیم.
اینکه شما درک کنید و یاد بگیرید که بازار سرمایه به چه نحوی فعالیت کرده و سازوکار آن چگونه است، یک مساله جدا از آموزش تخصصی سرمایهگذاری در بازار سرمایه خواهد بود.
واقعیت آن است که اکثر افراد اساسا هیچ درک و شناختی از سازوکار فعالیت بازار سرمایه ندارند، آنها صرفا از دوستان یا اقوام خود حرفهای درست یا نادرستی را شنیدهاند.
بنابرای در اینجا بهتر است آموزش سرمایهگذاری در بورس را به دو بخش تقسیمبندی کنیم. در بخش اول شما یاد میگیرید که اساسا بورس چگونه کار میکند؟
انواع سرمایهگذاری مستقیم و غیرمستقیم در بورس چگونه است؟ نهادهای مختلف بازار سرمایه کدامند و وظیفه هر کدام از آنها چیست؟ تفاوت بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟
یادگیری این مسائل و رسیدن به پاسخ سوالاتی از این قبیل چندان کار پیچیدهای نیست. به گونهای که حتی اکثر افراد با حداقل تحصیلات هم میتوانند بعد از مدتی به پاسخ این سوالات برسند. با این حال، ما امروزه افرادی را در بازار سرمایه میبینیم که با مدرک دکتری، باز هم شناختی از سازوکار فعالیت این بازار ندارند.
هنگامی که شما درک کنید که بورس به چه نحوی فعالیت میکند، سپس وقت آن است که تصمیم بگیرید که آیا به آموزش سرمایهگذاری در بورس به صورت تخصصی از قبیل آموزش تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی نیاز دارید یا خیر؟
بنابراین ما در اینجا قصد نداریم تا از تحلیل تکنیکال و بنیادی حرف بزنیم. بلکه منابعی را برای آموزش سرمایهگذاری در بورس معرفی میکنیم که بعد از مطالعه آنها میتوانید مشخص کنید که آیا به آموزشهای تخصصیتر نیاز خواهید داشت؟
اینترنت و موتورهای جستجو یک ابزار کاملا رایگان برای آموزش هستند. هر چند از طریق آنها نمیتوان به صورت تخصصی یاد گرفت، اما برای شناخت اولیه بسیار راهگشا خواهد بود.
ابتدا سعی کنید که در خصوص کلیات بازار سرمایه در موتورهای جستجو، مقالات آموزشی بخوانید. وبسایتهای کارگزاریها، شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری در کنار وبسایت سازمان بورس و ارواق بهادار معمولا محتواهای آموزشی در خور توجهی دارند.
در جستجو اینترنتی سعی کنید که کلیدواژههای مختلف و مهم را پیدا کرده و جستجو کنید.
بعد از کسب دانش حداقلی، در ادامه کمی تخصصیتر ورود کرده و به سراغ ویدئوهای آموزشی در آپارات و یوتیوب بروید.
البته بهتر است که وقت خود را پای هر فیلم آموزشی هدر ندهید. بنابراین بهتر است که بعد از کمی جستجو ویدئوهای آموزشی یک یا دو استاد حرفهای بورس را مشاهده کنید که آموزش سرمایهگذاری در بازار سرمایه به زبان ساده را شرح داده باشند.
چنانچه به دنبال محتوای یونیکتر و بهتر هستید میتوانید آنها را از طرق مختلف خریداری کنید. با این حال، باز هم توصیه ما این است که از فیلمهای آپارات و یوتیوب استفاده کنید.
در خصوص فیلمهای آموزشی توجه به این نکته ضروری است که در اینجا نیاز نیست که شما آموزشی تخصصی و سطح بالا ببینید. بنابراین برای دیدن هر محتوای آموزشی وقت تلف نکنید.
خوب بعد از آنکه دانش اولیهای در خصوص سازوکار فعالیت بازار سرمایه کسب کردید، در اینجا بهتر است سراغ کتابها و منابع آموزشی مکتوب بروید. تنها یک جستجو ساده اینترنتی کافی است تا بدانید انواع و اقسام کتاب و جزوات مختلف در این خصوص وجود دارد.
البته در اینجا هم بهتر است به سراغ کتابهایی بروید که چندان تخصصی نبوده و بیشتر کلیات بازار سرمایه را به شما آموزش دهند. کتاب «خودآموز بورس» که توسط شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس ایران چاپ شده، از جمله این کتابها است.
با این حال، در این خصوص میتوانید از مشاوره بورس و سرمایهگذاری استفاده کنید و از مشاوران خبره در خصوص معرفی کتابهای مناسب سوال بپرسید.
ما به مهمترین روشها برای سرمایهگذاری در بورس اشاره کردیم. اما قطعا روشهای دیگری نیز از قبیل شرکت در کارگاههای آموزشی نیز وجود دارد. با این حال، تجربه نشان داده که این کارگاهها زمانی مناسب است که شما حداقل مدتی در بازار فعالیت کرده باشید.
بنابراین در ادامه به صورت تخصصیتر به سوال «چگونه در بورس سرمایهگذاری کنیم» پاسخ خواهیم داد.
بعد از آنکه آموزشهای اولیه را در خصوص چگونگی سرمایهگذاری در بورس کسب کردید، اکنون نوبت آن است که آستینها را بالا زده و به صورت عملی پا در میدان پرچالش و البته شیرین بورس بگذارید.
بهتر است برای سرمایهگذاری در بازار سرمایه، گامها را آهسته بردارید و عجله نکنید. نگران نباشید قرار نیست شما همانند سایر بازارهای طلا یا ارز، یک شبه دارایی خود را از دست دهید یا یک شبه پولدار شوید.
اولین گام برای ورود به دنیای شیرین بورس، گرفتن کد بورسی است. پیشتر فرایند گرفتن کد بورسی مقداری طولانیتر و نیاز به مراجعه حضوری بیشتری داشت. اما از ابتدای سال 99 و با وجود همهگیری ویروس کرونا این فرایند نیز بسیار تسهیل شده است.
شما باید در میان کارگزاریهای مختلف کشور یکی را انتخاب کنید. سپس به وبسایت کارگزاری رفته و اقدام به ثبت نام کنید. در مرحله بعد نیاز است که به سایت سجام رفته و در آنجا نیز به صورت الکترونیکی ثبت نام کنید.
در ثبت نام الکترونیکی این دو، نیاز به وارد کردن برخی اطلاعات شخصی نظیر اطلاعات هویتی، تحصیلات، آدرس، شماره تماس و برخی موارد دیگر است. تمامی این کارها نهایتا ظرف یک ساعت انجامپذیر است. سپس باید منتظر بمانید تا پیامک مراجعه حضوری شما به دفتر پیشخوان دولت دریافت گردد.
بعد از دریافت پیامک نیز به یکی از دفاتر پیشخوان دولت رفته و فرایند احراز هویت حضوری را انجام میدهید. سپس بعد از چند روز با ارسال کد بورسی شما به صورت پیامکی، میتوانید معاملات را به صورت آنلاین و از طریق سایت کارگزاری مربوطه انجام دهید.
شاید بتوان کمریسکترین نوع سرمایهگذاری در بازار سرمایه را خرید عرضه اولیه دانست. عرضه اولیه به سهام شرکتی گفته میشود که برای اولین بار به بورس عرضه میشود.
سازوکار عرضه اولیه به نحوی است که شما اساسا متحمل ضرر نخواهید شد. البته سود کمی نیز خواهید داشت. اما با خرید تمام عرضه اولیهها در طول سال مزه شیرین سود بورسی را به طور محسوسی احساس خواهید کرد.
معمولا هر هفته یک عرضه اولیه به بازار عرضه خواهد شد. بسته به تعداد مشارکتکنندگان در خرید این عرضهها، به هر فرد مبلغ مشخصی خواهد رسید که با توجه به افزایش تعداد کدهای بورسی، این مبلغ اکنون اندکی کمتر از سالیان قبل شده است.
البته مقدار مبلغ مورد نیاز برای خرید هر عرضه اولیه نیز معمولا پایین بوده و با مبالغی از قبیل 10 هزار تومان تا 300 هزار تومان میتوان اکثر قریب به اتفاق عرضه اولیهها را خرید.
معمولا اکثر عرضه اولیهها سودی در رنج 100 درصد را به شما خواهند داد. البته این میزان به روند کلی بازار سرمایه نیز بستگی دارد. بنابراین بعد از رسیدن به یک سود مناسب میتوانید آنها را بفروشید یا اینکه به صورت بلندمدت نگهداری کنید تا سود بیشتری به دست آورید.
بعد از مدتی که از طریق خرید عرضه اولیهها، به صورت عملی با فعالیت و سرمایهگذاری در بازار سرمایه آشنا شده و کلیات لازم را درک کردید، بهتر است به سراغ سرمایهگذاری غیرمستقیم بروید.
سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس مزایای زیادی دارد که بیشتر از طریق صندوقهای سرمایهگذاری و سبدگردانها قابل انجام است. بهترین روش سرمایهگذاری در بورس برای افراد تازهکار سرمایهگذاری غیرمستقیم خواهد بود.
صندوقهای سرمایهگذاری بورسی نه در ایران بلکه در بازار سهام اکثر کشورهای جهان، بهترین گزینه برای سرمایهگذاری افراد تازهکار و حتی افرادی با دانش بورسی متوسط و بالا هستند.
در بسیاری از مواقع سود برخی از صندوقهای سرمایهگذاری به مراتب بالاتر از میانگین سود بازار بورس بوده است. این صندوقها خود انواع گوناگونی دارند که میزان ریسک و بازدهی هر کدام از آنها متفاوت است. توصیه ما این است که حتما مقاله زیر را در خصوص شناخت بهتر صندوقها مطالعه کنید.
اگر سرمایه بیشتری در اختیار دارید و به دنبال پذیرش ریسک بیشتر و البته کسب سود بهتر هستید، میتوانید به سراغ سبدگردانها بروید که نوع دیگری از سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس محسوب میشوند.
در این روش شما با شرکت سبدگردان مربوطه قرارداد بسته و مدیریت سهام و پرتفوی خود را به آنها واگذار خواهید کرد. بنابراین برخلاف صندوقهای سرمایهگذاری، در اینجا سبدگردان به صورت اختصاصی، براساس قرارداد و شرایط شخصی شما اقدام به مدیریت سهام میکند.
از آنجا که متولیان سبدگردانها و صندوقهای سرمایهگذاری بر عهده افراد حرفهای بوده، بنابراین احتمال سودآوری شما نسبت به سرمایهگذاری مستقیم بیشتر خواهد بود. از طرفی شما دغدغه روزانه برای مدیریت سهام خود را ندارید.
اگر شما تمام مراحل قبل از پشت سر گذاشته باشید، تاکنون باید به پاسخ برخی از سوالات مانند «آیا سرمایهگذاری در بورس خوب است؟»، «چگونه وارد بورس شویم؟»، «برای سرمایهگذاری در بورس از کجا شروع کنم؟» و مواردی از این قبیل رسیده باشید.
از طرفی در صورت طی مراحل قبل، باید به دانش اولیه بورسی، آشنایی با مفاهیم و کلیات اولیه بورسی و اینکه سازوکار فعالیت در بورس چگونه است، رسیده باشید.
اکنون میتوانید به فکر سرمایهگذاری مستقیم باشید که پرریسکتر و البته جذابتر و پرسودتر خواهد بود. با توجه وضعیت بازار بورس ایران برای این کار میتوانید دو راه مشخص را در پیش بگیرید.
روش اول آن است که شما اقدام به خرید برخی از سهام گروههای مهم و باارزش کنید. گروههایی از قبیل صنایع فلزی، معدنی و پالایشی از جمله این موارد هستند. این گروهها جرء گروههای پیشران و اصطلاحا شاخصساز بازار هستند.
نکته مهم در خرید سهام این گروهها آن است که حتما باید دید بلندمدت حداقل یک یا دو ساله داشته باشید و نباید تحت تاثیر هیجانات ناشی از نوسان بورس اقدام به فروش آنها کنید. ضمن آنکه تمام سرمایه خود را برای خرید آنها صرف نکنید.
در صورت داشتن چنین دیدگاهی به احتمال بسیار زیاد بعد از گذشت مدت زمان قابل توجهی (حداقل یک یا دو ساله)، شما سود خوبی را بابت خرید این گروهها به دست خواهید آورد.
اما در روش دوم سرمایهگذاری مستقیم در بورس بهتر است شما به سراغ تحلیل تخصصی بازار سرمایه رفته و یادگیری تحلیل بنیادی و تکنیکال بازار سرمایه بروید.
این روش مناسب افرادی است که وقت کافی در اختیار دارند یا آنکه شغل آنها به نوعی به بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه مرتبط است.
ما در این مقاله به سوالات مختلفی در خصوص سرمایهگذاری در بورس پاسخ دادیم. اما شما به هر روشی و با هر سرمایهای که در بازار بورس سرمایهگذاری کنید، باز هم بینیاز از مشاوره بورسی نخواهید بود. همین حالا میتوانید برای مشاوره تلفنی بورس و همچنین مشاوره حضوری اقدام کنید.
پرسش و پاسخ
ثبت پرسش جدید
مشاورین مرتبط