دولت از طریق مالیات، بخشی از منابع مورد نیاز برای هزینه‌های خود را پوشش می‌دهد و به این کانال مالی توجه ویژه‌ای دارد.

در مقالات گذشته بلاگ به بخش‌های مختلف مالیاتی کشور پرداختیم تا فعالان هر حوزه بتوانند با آگاهی بیشتری نسبت به مسایل مالی، فعالیت خود را پیش ببرند.

صادرات و واردات از جمله بخش‌های مهم مالیاتی بوده که طی یک مقاله مجزا به وضعیت مالیاتی صادرات و قوانین مربوط به آن پرداختیم.

در این مقاله نیز قصد داریم تا مالیات بر واردات و قوانین و مقررات تعریف شده در این حوزه را بررسی کنیم و ببینیم نحوه محاسبه مالیات بر واردات به چه صورت است؛ بنابراین تا پایان ما را همراهی کنید.

مطالعه بیشتر: اصول و قواعد مکاتبات بازرگانی خارجی چگونه است؟ 

مالیات واردات چیست؟

واردات (Import) به کالا یا خدماتی گفته می‌شود که در کشورهای مختلفی تولید می‌شود و به کشورهای دیگر وارد می‌شود.

واردات عموما کالا و خدماتی را شامل می‌شود که در کشور مقصد امکان تولید آن وجود ندارد و اگر امکان تولید آن نیز وجود داشته باشد صرفه اقتصادی برای آن کشور نخواهد داشت؛ به همین دلیل این کشور اقدام به واردات آن کالا می‌کند.

قانون همانطور که برای صادرکننده کالا پرداخت مالیات در نظر گرفته، وارد کننده کالا و خدمات را نیز مشمول پرداخت مالیات قرار داده تا هم درآمدی کسب کند و هم از تولید داخلی حمایت کند.

در واقع درآمد حاصل از واردات مشمول پرداخت مالیات می‌شود.

در بودجه عمومی دولت، مالیات بر واردات به صورت بخش‌های مختلفی از جمله مالیات بر حقوق گمرکی، سود بازرگانی، حق الثبت سفارش کالا و عوارض اتومبیل‌های وارداتی تعریف شده است.

میزان مالیاتی که از محل واردات در بودجه سال 1400 پیش بینی شده معادل 23.6 هزار میلیارد تومان است.

همانطور که در مقاله‌های پیشین نیز بارها عنوان کردیم، تنها اشخاصی که دارای کارت بازرگانی هستند می‌توانند اقدام به صادرات و واردات کنند.

به دلیل سوءاستفاده‌هایی که از کارت‌های بازرگانی می‌شد، سازمان گمرک و سازمان امور مالیاتی کشور در سال 1395 تصمیمات جدیدی را در حوزه مالیات بر واردات اتخاذ کردند.

مالیات بر درآمد را تعرفه گمرکی نیز می‌گویند.

امور گمرکی کشور قوانینی را برای واردات کالاها تعیین و میزان تعرفه هر گروه را مشخص کرد.

نکته قابل توجه این است که میزان تعرفه سود بازرگانی ممکن است که هر ساله مورد تجدید نظر قرار بگیرد و تغییر کند.

مالیات بر واردات انواع مختلفی دارد:

• مالیات بر حقوق و عوارض گمرکی
• مالیات بر سود بازرگانی
• مالیات بر خودرو وارداتی

در ادامه به هر کدام از انواع مالیات بر واردات می‌پردازیم.

مطالعه بیشتر: مراحل، شرایط و مزایای اخذ کارت بازرگانی چگونه است؟

نرخ مالیات بر واردات چیست؟

همانطور که گفتیم در سال 1395 بر اساس توافقات جدید سازمان امور مالیاتی و گمرک بنا شد که سازمان گمرک معادل 4 درصد از ارزش کالاهای وارد شده به کشور را به عنوان مالیات علی‌الحساب از وارد کننده دریافت کند و به حساب دارایی واریز کند.

نکته قابل توجه این است که قانون در بخش واردات نیز معافیت‌های مالیاتی را در نظر گرفته است.

به این صورت که شرکت‌های تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری و همچنین شرکت‌های دارای گواهی خوش حسابی از دارایی، از پرداخت 4 درصد مالیات علی الحساب واردات معاف هستند.

به این صورت که در جهت حمایت از کالای ایرانی طی بخشنامه‌ای «واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری و همچنین ماشین آلات خط تولید واحدهای تولیدی دارای جواز تاسیس از وزارت‌خانه‌های ذیربط، از پرداخت 4% علی الحساب واردات قطعی موضوع بخشنامه مذکور معاف می‌باشند».

به جز دو مورد نام برده، دیگر گروه‌های باید پیش از ترخیص کالای خود از گمرک اقدام به پرداخت 4 درصد مالیات علی الحساب نمایند.

مطالعه بیشتر: برای واردات کالا چه باید کرد؟ 

انواع مالیات بر واردات کدامند؟

1- مالیات بر خودرو وارداتی

یکی از انواع مهم مالیات واردات، مالیات بر خودروهای وارداتی است.

هر ساله میزان نرخ مالیات بر خودرو در بودجه همان سال تعیین تکلیف می‌شود و تعرفه‌های آن طبق جدول‌هایی که از سوی سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود از واردکنندگان خودرو دریافت می‌شود.

طی سال‌های اخیر بر اساس اتخاذ سیاست‌های دولت، واردات خودرو ممنوع بوده است.

بر اساس بودجه سال 1400، میزان حقوق ورودی خودروهای سواری به کشور معادل حداقل 86 درصد ارزش گمرکی آن تعیین شد در حالی که واردات خودرو همچنان پس از حدود چهار سال ممنوع است و این تعرفه با ابهاماتی همراه است.

بر خلاف نرخ مالیات بر خودروی مصوب که در سال 1400، حداقل 86 درصد اعلام شده پیش‌تر نرخ تعرفه برای انواع خودروهای وارداتی بر اساس میزان حجم موتور (بر حسب سی سی) متفاوت از هم بود و در واقع تقسیم بندی می‌شد.

همچنین خودروهای وارداتی از نوع برقی و هیبریدی نیز تعرفه جداگانه‌ای (البته بسیار کم) دارند که در بودجه امسال اشاره‌ای به آن نشده است.

بر اساس قوانین مربوط به مالیات بر واردات خودرو « دو گروه از پرداخت سود بازرگانی واردات خودرو معاف هستند که این معافیت‌ها شامل معافیت از پرداخت سود بازرگانی معادل سی صد میلیون ریال برای مجوزهای جانبازان و همچنین معافیت از سود بازرگانی معادل سی صد میلیون ریال برای مجوزهای معلولین بهزیستی می‌شود».

مشورت کنید: مشاوره حضوری، تلفنی و آنلاین صادرات و واردات 

2- حقوق و عوارض گمرکی

بر اساس ماده یک قانون امور گمرکی « حقوق گمرکی معادل چهار درصد (۴%) ارزش گمرکی کالا به اضافه سود بازرگانی که توسط هیئت وزیران تعیین می‌گردد به‌علاوه وجوهی که به ‌موجب قانون، گمرک مسئول وصول آن است و به واردات قطعی کالا تعلق می‌گیرد ولی شامل هزینه‌های انجام خدمات نمی‌شود».

همچنین بر اساس ماده 5 قانون امور گمرکی « صاحب کالا مسئول پرداخت حقوق ورودی، هزینه‌های انجام خدمات و جریمه‌های متعلق به ترخیص است».

بنابراین همانطور که می‌بینید نرح حقوق گمرکی هر ساله رقم ثابتی معادل 4 درصد است و تغییری نکرده است.

مطالعه بیشتر: ترخیص کالا و رویه‌های گمرکی چگونه است؟ 

3- سود بازرگانی

سود بازرگانی با حقوق گمرکی تفاوت دارد و جدا از آن است که میزان سود بازرگانی بر اساس تصمیمات سیاست‌گذار می‌تواند تغییر کند و نرخ ثابتی نداشته باشد.

سود بازرگانی از سوی گمرک و به صورت ریالی و تنها از واردات کالاهای قطعی دریافت می‌شود.

میزان سود بازرگانی هر ساله به صورت جدولی برای انواع کالاها اعلام می‌شود و از سوی دیگر برخی کالا نیز از پرداخت این سود بازرگانی معاف هستند.

به این صورت که شرکت‌هایی مانند شرکت‌های دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری‌ها و اختراعات از پرداخت سود بازرگانی به گمرک معاف هستند.

همچنین طبق قانون سود بازرگانی برای واردات کالاهایی که از طریق بنادر خرمشهر، آبان، بوشهر و جزیره هرمز صورت می‌گیرد با تخفیف همراه است.

سود بازرگانی به همراه حقوق گمرکی را حقوق ورودی می‌نامند که در حوزه واردات بسیار با آن مواجه خواهید شد.

مطالعه بیشتر: آنچه از قوانین صادراتی باید بدانیم 

سخن پایانی

مالیات بر واردات یکی از انواع مالیات‌های غیر مستقیم بوده که ضروری است واردکنندگان برای عدم مواجه با مشکلات مالیاتی از قوانین مربوط به آن مطلع باشند.

در این مقاله ابتدا به چیستی مالیات بر واردات پرداختیم و علت اینکه بر کالاها و خدماتی که از کشورهای دیگر وارد کشور ما می‌شود را بیان کردیم.

در قسمت بعدی به توضیحاتی در مورد نرخ مالیات بر واردات پرداختیم و توضیحات دادیم که برای چه نوع وارداتی این نوع مالیات علی الحساب مشمول معافیت قرار می‌گیرد.

در ادامه نیز انواع مختلف مالیات بر واردات را بر شمردیم و هر کدام را به تفکیک شرح دادیم.

در بخش مالیات بر واردات خودرو دیدیم که آخرین نرخ مصوب برای این بخش حداقل 86 درصد بوده در حالی که حدود چهار سال است که واردات خودرو به ایران ممنوع است.

حقوق و عوارض گمرکی که هر ساله از سوی دولت اعلام می‌شود همچنان ثابت بوده و برای تمام کالاها معادل 4 درصد است.

سود بازرگانی که بخش از حقوق ورودی را تشکیل می‌دهد به این صورت است که نرخ آن از سوی سیاست‌گذار تغییر می‌کند و اینکه تنها مشمول واردات کالاهای قطعی می‌شود.

اگر درباره مورد خاصی از واردات نیاز به کسب اطلاعات بیشتر درباره قوانین مالیاتی دارید می‌توانید از مشاوره با متخصصان الو بیزینس بهره‌مند شوید.

پرسش و پاسخ