انواع اوراق قرضه چیست و خرید آن چگونه است؟
۱۳۹۹/۱۰/۲۱
خرید اوراق قرضه یکی از سرمایهگذاریهای متداول در سراسر جهان است که معمولا هم برای عرضهکننده اوراق و هم برای خریدار اوراق یک بازی برد برد محسوب میشود.
در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی انواع اوراق قرضه؛ نحوه خرید و میزان بازدهی آن بپردازیم. پس تا پایان با ما همراه باشید. اما ابتدا بهتر است بدانیم که اساسا اوراق قرضه چیست؟
بسیاری از ما گاهی اوقات برای خرید یک دارایی یا هر فعالیت دیگری با مشکل تامین مالی آن مواجه میشویم و برای رفع آن اقدام به وام گرفتن یا همان قرض کردن میکنیم.
این موضوع در حوزههای دیگر نیز وجود دارد. بسیاری از کسبوکارها و دولتها برای رفع مشکل تامین مالی خود اقدام به قرض کردن میکنند.
گاهی مبلغ مورد نیاز برای تامین منابع مالی آنقدر بالا بوده که از توان بانکها خارج است و این منابع باید از کانال دیگری تامین شود. یکی از راههایی که شرکتها برای تامین منابع مالی خود به کار میگیرند عرضه انواع اوراق قرضه است.
در واقع اوراق قرضه همان وام است. اوراق قرضه به منظور تامین مالی پروژهها و طرحهای توسعهای در دست دولتها و نهادها در داخل و خارج از کشور منتشر میشوند. افراد میتوانند اقدام به خرید آن کنند.
وقتی فردی اقدام به خریدن اوراق قرضه میکند در واقع پول خود را در اختیار عرضهکننده اوراق قرضه قرار میدهد، یعنی پول خود را به آنها قرض میدهد. در مقابل خرید این اوراق و پولی که قرض میدهید؛ به شما امتیازاتی داده میشود.
در طول مدتی که پول شما در اختیار شرکت صادرکننده اوراق قرضه قرار میگیرد؛ مبالغی به عنوان بهره طی دورههای مختلفی به شما پرداخت میشود. میزان نرخ بهره و دورههای پرداخت آن بستگی به شرایط اوراق قرضه هر شرکتی دارد و متفاوت است.
هرچه مدت زمان اوراق قرضه بیشتر باشد نرخ بهره آن نیز بیشتر است. پرداخت بهره اوراق قرضه میتواند به صورت ماهانه، سه ماهه، شش ماهه و یا سالانه باشد.
با به پایان رسیدن سررسید اوراق قرضه، فرد اصل پول خود را از شرکت مورد نظر دریافت خواهد کرد. اوراق قرضه به زبان ساده، یک نوع اوراق بهادار است که معرف مبلغی وام است.
شرکت انتشاردهنده آن موظف میشود بابت سرمایهگذاری افراد در این اوراق، طی دورههای معینی مبلغی به عنوان بهره یا سود به آنها پرداخت کند.
اوراق قرضه اغلب دارای نرخ بهره ثابت هستند و میتوان آنها را به چشم یک سرمایهگذاری با درآمد ثابت در نظر گرفت. برخی اوراق قرضه نیز وجود دارند که دارای نرخ بهره شناور هستند و نرخ بهره آنها تابع شرایط بازار است.
با این تعاریف دریافتیم که خرید اوراق قرضه نیز یک نوع سرمایهگذاری مانند خرید سهام است.
تفاوت سرمایهگذاری در اوراق قرضه با سرمایهگذاری در سهام این است که شما با خرید سهام در واقع مالک بخشی از آن شرکت میشوید و در سود و زیان آن شریک هستید.
بنابراین خرید سهام با ریسک و نوسان همراه است. اما اوراق قرضه این ریسک را با خود ندارد و معمولا دارای نرخ بهره ثابتی هستند.
شرکتها ترجیح میدهند برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود به جای فروش سهام اقدام به صدور اوراق قرضه کنند. زیرا به دارندگان آن اجازه دخالت در مدیریت و دیگر امور شرکت را نمیدهد.
در واقع دارنده اوراق قرضه طلبکار شرکت است نه مالک بخشی از سهام آن.
در مجموع میتوان گفت اوراق قرضه یک نوع سرمایهگذاری است که افراد پول خود را به یک شخص حقیقی یا حقوقی قرض میدهند و طی دوره معینی بابت آن بهره دریافت میکنند. سپس با به پایان رسیدن سررسید، اصل پول خود را دریافت میکنند.
اکنون که فهمیدیم اوراق قرضه چیست؛ بهتر است بدانیم انواع اوراق قرضه کدامند و شرایط آنها به چه صورت است.
همانطور که گفتیم اغلب اوراق قرضه نرخ بهره ثابتی دارند، بنابراین در این بخش به انواع اوراق قرضه با درآمد ثابت میپردازیم. معمولا سه نوع اوراق قرضه داریم:
دولتها یکی از نهادهایی هستند که برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود اقدام به صدور اوراق قرضه میکنند.
دولتها معمولا برای فعالیتهایی ازجمله پرداخت به موقع حقوق و صورت حسابها، اقدام به صدور و انتشار اوراق قرضه میکنند.
هرچقدر اقتصاد یک کشور قویتر باشد ریسک سرمایهکذاری در اوراق قرضه آن نیز پایینتر خواهد بود. در کشوری مانند آمریکا، این نوع سرمایهگذاری یکی از امنترین سرمایهگذاریها به شمار میرود.
شهرداریها نیز پروژههای در دست اجرا دارند که به منابع مالی زیادی نیاز دارد تا به اجرا درآیند. به همین دلیل این نهاد نیز در پی تامین آن اقدام به صدور اوراق قرضه میکند.
شهرداریها درآمدی از محل مالیاتهای دریافتی دارند. اگر منابع مالی مورد نیاز آنها رقمی بیش از میزان مالیاتهای دریافتی باشد؛ اقدام به صدور اوراق قرضه میکنند.
کسبوکارها نیز به دنبال تامین منابع مورد نیاز خود هستند و برای رفع هزینهها اقدام به صدور اوراق قرض میکنند. در مقایسه با اوراق قرضه دولتی و شهرداری، این نوع اوراق ریسک بالاتری دارد اما از سوی دیگر تنوع بیشتری نیز دارد.
انواع اوراق قرضه از نظر مدت زمان تعیین شده برای سررسید، به سه دسته تقسیم میشوند:
با توجه به توضیحاتی که در داده شد دیدیم که اوراق قرضه در واقع یک نوع وام با بهره است. در واقع ناشر اوراق قرضه چه به سوددهی برسد و چه متحمل زیان بشود؛ متعهد شده که بهره تعیین شده را به فرد دارنده اوراق بپردازد.
ناشر اوراق قرضه ملزم به اطلاعرسانی و شفافسازی درباره فعالیت خود نیست و به همین جهت میتواند منابع مالی حاصل از اوراق قرضه را که به دست آورده در فعالیتهای غیرقانونی وارد کند.
در مجموع ماهیت اوراق قرضه با سیستم بانکداری اسلامی ایران مطابقت ندارد و این نوع اوراق در ایران نه صادر میشود و نه مورد معامله قرار میگیرد.
اوراق مشارکت و قرضه از این جهت که هر دو یک نوع سرمایهگذاری با درآمد ثابت هستند تفاوت چندانی با هم ندارند و شما میتوانید در ایران اقدام به خرید و سرمایهگذاری در اوراق مشارکت کنید.
تنها تفاوتی که وجود دارد این است که منابع حاصل از اوراق مشارکت باید در طرحهای عمرانی، خدماتی، تولیدی یا صنعتی مورد استفاده قرار بگیرد، در حالی که هیچ محدودیتی برای اوراق قرضه وجود نداشت.
اوراق مشارکتهای دولتی و شرکتی در ایران، در بورس تهران مورد معامله قرار میگیرند که لیست آنها را میتوانید در سایت بورس تهران مشاهده کنید.
در این مقاله به یکی دیگر از اوراق پرطرفدار در دنیا یعنی اوراق قرضه که بیش از همه مورد علاقه دولتها است پرداختیم. دیدیم که به اوراق قرضه میتوان به یک سرمایهگذاری با درآمد ثابت نگاه کرد.
این اوراق از سوی دولتها، شهرداری و شرکتها به فروش میرسد و خریداران آن طی مدت تعیین شدهای بهره دریافت میکنند و در تاریخ سررسید نیز اصل پول خود را دریافت میکنند.
از آنجا که این نوع اوراق در واقع یک وام با بهره است با ماهیت سیستم بانکداری اسلامی ایران مطابقت ندارد و در ایران مورد معامله قرار نمیگیرد.
در صورت نیاز به هر گونه مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه، میتوانید با کارشناسان و مشاوران مجرب الوبیزنس در ارتباط باشید.
پرسش و پاسخ
ثبت پرسش جدید
مشاورین مرتبط