مالیات بر حقوق و دستمزد یا به اختصار مالیات بر حقوق یکی از مباحث بسیار مهمی بوده که هم برای کارفرما و هم کارکنان دارای اهمیت ویژه‌ای است.

مالیات بر حقوق در دسته مالیات‌های مستقیم قرار دارد و از حقوق اشخاص به طور مستقیم کسر می‌شود؛ همچنین این نوع مالیات از نوع تکلیفی بوده، به این معنی که توسط خود کارکنان پرداخت نمی‌شود بلکه توسط یک واسطه مانند کارفرما از حقوق کسر و به حساب سازمان مالیاتی واریز می‌شود.

اگر با مفهوم مالیات تکلیفی آشنایی ندارید می‌توانید به مطالب پیشین بلاگ مراجعه کنید و اطلاعات خود را در این زمینه کامل کنید.

در این مقاله قصد داریم مباحث مهم مربوط به مالیات بر حقوق و چگونگی آن را مورد بررسی قرار دهیم و همچنین به معافیت مالیاتی در این زمینه بپردازیم.

مطالعه بیشتر: مالیات تکلیفی چیست و چه کسانی باید پرداخت کنند؟

مالیات بر حقوق چیست؟

همانطور که می‌دانید از نظر قوانین وضع شده، تمام افرادی که مشغول به کار بوده و در قبال شغلی که دارند حقوق و دستمزدی دریافت می‌کنند ملزم به پرداخت مالیات هستند و باید میزانی از حقوق دریافتی خود را به عنوان مالیات بر حقوق به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.

سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که کدام نوع درآمد و حقوق افراد مشمول مالیات می‌شود؟

بر اساس ماده 82 قانون مالیات‌های مستقیم «درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی‌) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت ‌اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته به‌ طور نقد یا غیرنقد تحصیل می‌کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است‌.»

بنابراین می‌توان گفت هر فردی که حقوق بگیر بوده و از سوی کارفرما تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گرفته باشد مکلف به پرداخت مالیات است.

نکته قابل توجه این است که پرداخت این نوع مالیات بر اساس میزان حقوق هر فردی مشخص می‌شود.

همچنین میزان این مالیات بر اساس بودجه هر سال متغیر بوده و این قانون بودجه است که میزان آن و همچنین معافیت مربوط به آن را هر سال تعیین می‌کند.

بنابراین نمی‌تواند به طور دقیق چگونگی محاسبه میزان مالیات بر حقوق را شرح داد و هر سال نسبت به سال دیگر متفاوت است.

مجددا در رابطه با میزان معافیت مالیاتی، بر اساس ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم «میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه سنواتی مشخص می‌شود.»

حتما بخوانید: مالیات بر ارث چیست و به چه چیزهایی تعلق می‌گیرد؟ 

 معافیت مالیات بر حقوق به چه کسانی تعلق دارد؟

میزان معافیت مالیاتی در هر سال متفاوت بوده و به بودجه همان سال بستگی دارد.

به این صورت که میزان مشخصی از دستمزد را تعیین و اعلام می‌کنند که افرادی که حقوق آنها از میزان تعیین شده کمتر باشد نیازی به پرداخت مالیات نیست و معاف از مالیات هستند.

طبق آنچه در لایحه پیشنویس بودجه 1400 آمده، معافیت مالیاتی حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی برای سال 1400 تا سقف ۴۸ میلیون تومان در سال، یعنی ماهانه تا ۴ میلیون تومان خواهد بود.

طبق پیشنویس لایحه بودجه سال 1400: «سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۴۰۰ سالانه مبلغ چهارصد و هشتاد میلیون (۴۸۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تعیین می‌شود.
نرخ مالیات بر کل درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی اعم از حقوق و مزایای فوق‌العاده ماده ۸۵ قانون مالیات‌های مستقیم به صورت مازاد بر مبلغ مذکور تا یک و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه ده‌درصد (۱۰%) و نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه پانزده‌درصد (۱۵%) و نسبت به مازاد دو و نیم برابر تا چهار برابر آن مشمول مالیات سالانه بیست‌درصد (۲۰%) و نسبت به مازاد چهار برابر مشمول مالیات بیست و پنج‌درصد (۲۵%) اصلاح می‌گردد.

تبصره‌های (۱) و (۲) قانون اصلاح ماده (۸۶) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۲۷/۴/۱۳۹۶ به قوت  خود باقی است.»

این رقم برای سال 99 معادل 36 میلیون تومان بود، به این صورت که افرادی که حقوق دریافتی سالانه آنها 36 میلیون تومان (یا حقوق ماهانه آنها 3 میلیون تومان) بوده از پرداخت مالیات بر حقوق معاف می‌شوند.

حتما بخوانید: مراحل پیگیری اعتراض مالیاتی به چه صورت است؟ 

نحوه محاسبه مالیات بر حقوق در سال 1400

همانطور که در بخش قبل گفته شد در سال 1400 پایه معافیت مالیات بر حقوق معادل 4 میلیون تومان اعلام شده که افرادی که تا سقف 4 میلیون تومان به صورت ماهانه حقوق دریافت می‌کنند معاف از مالیات هستند. اما وضعیت پرداخت مالیات دیگر گروه‌ها به چه صورت است؟

پایه اول

بر اساس پیشنویس بودجه، مجموع حقوق سالانه تا یک و نیم برابر پایه معافیت مشمول پرداخت 10 درصد مالیات در سال می‌شوند که به این دسته پایه اول می‌گویند.

یعنی افرادی که میزان دریافتی حقوق آنها در سال معادل یک و نیم برابر 48 میلیون تومان یعنی تا سقف 120 میلیون تومان باشد باید معادل 10 درصد آن را به عنوان مالیات پرداخت کند.

پایه دوم

دسته دوم که به آنها پایه دوم گفته می‌شود افرادی هستند که مجموع حقوق دریافتی آنها بین یک و نیم تا دو و نیم برابر پایه معافیت است و باید معادل 15 درصد آن را به عنوان مالیات پرداخت کنند.

یعنی افرادی که میزان دریافتی حقوق آنها در سال بین یک و نیم تا دو و نیم برابر 48 میلیون تومان یعنی بین 120 میلیون تومان تا 168 میلیون تومان باشد باید معادل 15 درصد آن را به عنوان مالیات پرداخت کند.

پایه سوم

دسته سوم که به آنها پایه سوم گفته می‌شود افرادی هستند که مجموع حقوق دریافتی آنها بین دو و نیم تا چهار برابر پایه معافیت است و باید معادل 20 درصد آن را به عنوان مالیات پرداخت کنند.

یعنی افرادی که میزان دریافتی حقوق آنها در سال بین دو و نیم تا چهار برابر 48 میلیون تومان یعنی بین 168 میلیون تومان تا 240 میلیون تومان باشد باید معادل 20 درصد آن را به عنوان مالیات پرداخت کند.

پایه چهارم

دسته آخر یا چهارم نیز افرادی هستند که میزان حقوق دریافتی سالانه آنها از مازاد تا چهار برابر پایه معافیت بیشتر باشد باید معادل 25 درصد را به عنوان مالیات بپردازند.

یعنی افرادی که میزان حقوق دریافتی آنها طی یکسال بیشتر 240 میلیون تومان باشد مشمول پرداخت 25 درصد مالیات خواهند شد.

نکته قابل توجه این است که اگر محاسبه اشتباهی صورت بگیرد و مبلغی مازاد بابت مالیات بر حقوق به سازمان مالیاتی پرداخت شود، این مبلغ قابل بازگشت است.

میزان مازاد قابل بازگشت است به این شرط که فرد حقوق بگیر بعد از انقضای تیرماه سال بعد (مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی) تا آخر آن سال از سازمان امور مالیاتی به صورت کتبی، میزان مالیات اضافه پرداخت شده را مطالبه کند.

حتما بخوانید: تفاوت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی 

 سخن پایانی

در این مقاله تلاش شد به دور از هر نوع پیچیدگی و ارایه اطلاعات اضافی به موضوع مالیات بر حقوق و دستمزد پرداخته شود.

در ابتدا به چیستی این نوع مالیات و ضرورت پرداخت آن پرداختیم.

در ادامه نیز به موضوع مهم معافیت مالیات بر حقوق و شرایط مربوط به آن پرداختیم که هرساله با توجه به بودجه تعیین می‌شود.

همچنین در پایان میزان مالیاتی که افراد با توجه به میزان‌ حقوق‌های متفاوت باید در سال 1400 پرداخت کنند را محاسبه کردیم.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و آگاهی کامل از مالیات بر درآمد حقوق می‌توانید از مشاوران الو بیزینس تماس بگیرید.

پرسش و پاسخ