روش‌های مرسوم صادرات کالا کدامند؟

صادرات کالا دغدغه بسیاری از فعالان اقتصادی و صاحبان کسب‌وکارهای مختلف است. انجام این کار نه تنها برای کشور ارزآوری به همراه دارد، بلکه برای خود صادرکننده نیز می‌تواند سود بسیار خوبی داشته باشد.

اما شکی نیست که صادرات مراحل، روش‌ها و فوت و فن‌های خاص خود را دارد. هر اندازه با این موارد آشنایی بیشتری داشته باشید، بهتر می‌توانید در بازارهای صادراتی عمل کنید.

یکی از اولین سوالاتی که در ذهن صادرکنندگان تازه‌کار ایجاد می‌شود این است که روش‌های صادرات کالا کدامند؟ انتخاب روش از آن جهت اهمیت دارد که تاثیر بسیار زیادی بر روی فعالیت‌ها و اقدامات حین صادرات کالا می‌گذارد.

مطالعه بیشتر: چگونه وارد عرصه صادرات شویم؟ 

ما در این مقاله سعی می‌کنیم تا ضمن معرفی روش‌های مرسوم صادرات کالا، به مزایا و معایب هر کدام از آنها برای شما اشاره کنیم. تا بدین ترتیب بتوانید به راحتی متناسب با پتانسیل و توانمندی خود، دست به انتخاب یکی از روش‌ها بزنید.

قبل از هر موضوعی پیشنهاد ما این است که برای انتخاب روش صادراتی به تجربه افراد متخصص در این زمینه توجه کنید.

هادی نیلی احمدآبادی از صادرکنندگان برتر و مشاور صادراتی است که چندین سال سابقه فعالیت در این عرصه را دارد. او در ویدئو زیر به طور خلاصه صادرات مستقیم و غیرمستقیم را توضیح داده و مزایای هر کدام را براساس تجربیات خود بیان می‌کند. 

 روش مستقیم در صادرات کالا 

یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای انجام این کار روش مستقیم است. در این روش، شما کالای تولیدی توسط خود یا دیگران را نه از طریق واسطه، بلکه به صورت مستقیم صادر خواهید کرد.

اتفاقا اکثر افراد یا شرکت‌هایی که به فکر صادرات محصولات خود می‌افتند، ابتدا تنها به فکر صادرات مستقیم بوده و به نسبت به آن آشنایی دارند. در این روش فرد یا شرکتی که کالا را تولید کرده، خود صفر تا صد مراحل صادرات کالا را نیز بر عهده می‌گیرد.

یعنی بعد از تولید محصول، ابتدا باید برای آن در کشور یا کشورهای مقصد دست به بازاریابی صادراتی بزند یا به زبان ساده‌تر مشتری خارجی برای کالای خود پیدا کند. در اینجا ممکن است نیاز به یک سری فعالیت‌ها و اقدامات مربوط به تحقیقات بازار در کشور مقصد باشد.

بعد از پیدا کردن فرد یا مشتری مورد نظر در کشور مقصد، وقت آن است که به فکر حمل‌ونقل کالا، انجام تشریفات گمرکی در دو کشور بود. این کار مستلزم صرف وقت و هزینه‌هایی خواهد بود.

فراموش نکنید در این خصوص باید ضمانت‌های حقوقی و قانونی از جمله عقد قرارداد و مابقی موارد را نیز مدنظر داشته باشید.

نقل و انتقال ارزی و تبادلات بین بانکی از جمله فعالیت‌های دیگری است که هم صادرکننده و هم واردکننده در کشور مقصد با آن روبرو خواهند شد.

صادرات کالا نیازمند انجام برخی اقدامات دیگر مانند ثبت سفارش، گرفتن کارت بازرگانی و مواردی از این قبیل است که در این روش به عهده خود شرکت یا فرد صادرکننده خواهد بود. انتخاب

این روش برای صادرات، مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم. 

مزایای روش مستقیم در صادرات کالا 

هر کدام از روش‌ها مزایا و معایبی دارند که باید با توجه به آنها دست به انتخاب بزنید. یعنی باید شرایط و امکانات خود را مشاهده، ارزیابی و متناسب با آن، اقدام کنید.

از جمله مزایای که این روش از صادرات دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• کسب سود بیشتر: هنگامی که شما به صورت مستقیم اقدام به صادرات کنید، فرد یا شرکت دیگری در سود و فروش محصولات با شما شریک نخواهد شد. همین موضوع باعث می‌شود تا حاشیه سودتان بالا برود. ضمن آنکه شما می‌توانید با بازاریابی صادراتی و تبلیغات مناسب، به مرور میزان فروش و سود خود را بالا ببرید. 
• ایجاد لینک‌ها و ارتباطات تجاری: یکی دیگر از مزایای صادرات کالا به صورت مستقیم این است که شما به مرور زمان می‌توانید دست به شبکه‌سازی بزنید. بدین ترتیب بعد از مدتی مشاهده می‌کنید که بازیگران داخلی و خارجی زیادی را در حوزه صادرات شناسایی کرده‌ و با آنها دارای ارتباط تجاری هستید. 
• یادگیری صفر تا صد صادرات: بعد از آنکه یک یا چند بار اقدام به صادرات کالا به صورت مستقیم کردید، دیگر چندان نیاز به کمک و همراهی دیگران ندارید. چرا که شما صفر تا صد صادرات کالا را یاد گرفته‌اید که در صادرات به سایر کشورهای دیگر نیز به شما کمک می‌کند. یادگیری صادرات کمک می‌کند که حتی شما در سایر حوزه‌های زنجیره صادراتی هم بتوانید فعالیت کنید.

مراحل صادرات کالا تا حد زیادی به انتخاب روش صادرات بستگی خواهد داشت. 

• کنترل بیشتر: شکی نیست هنگامی که بازیگری دیگری در فرایند صادرات کالا وجود نداشته باشد، دستتان برای انجام کاری که مورد قبول شما باشد، باز خواهد بود. یعنی شما کنترل بسیار بیشتری بر روی کسب‌وکار و فعالیت خود دارید. در حالی که در روش غیرمستقیم اینگونه نبوده و شخص حقیقی یا حقوقی دیگری نیز در تمام موارد شریک خواهد بود. 
• امکان گسترش کار: در روش مستقیم شما به علت کنترل بیشتری که به صورت مستقیم بر روی فعالیت خود و همکاری با سایر بازیگران دارید، بهتر می‌توانید در آینده برای گسترش فعالیت‌های صادراتی و اقتصادی خود در آینده اقدام کنید. 
• برندسازی: در این روش، گروه‌ها، افراد و شرکت‌های خارجی به صورت مستقیم با برند و محصولات شما آشنا خواهند شد. بنابراین در صورتی که بتوانید از ابتدا به خوبی کار کنید، می‌توانید در کشور مقصد برای محصولات خود برندسازی کنید. در حالی که در روش مستقیم اینگونه نیست. 

امیرحسین عادل‌جو مشاور صادراتی نیز در ویدئو زیر ضمن اشاره به روش‌های مرسوم صادرات به این بحث اشاره می‌کند که شرکت‌ها و صادرکنندگان در انتخاب روش صادرات باید چه نکات و الزاماتی را مدنظر داشته باشند. 

معایب روش مستقیم در صادرات کالا

به مزایای این روش در بحث صادرات اشاره کردیم. اما روش مستقیم دارای معایبی نیز بوده که اشاره به آنها بهتر می‌تواند شما را با این روش آشنا کند. مهم‌ترین معایبی که روش مستقیم ممکن است برای شما در پی داشته باشد، شامل موارد زیر است: 

• هزینه بیشتر: قبلا اشاره شد که روش مذکور سود بیشتری به همراه خواهد داشت، اما نباید از هزینه بیشتر آن نیز غافل بود. در این روش شما نیاز به ایجاد دپارتمان صادرات، استخدام نیروی انسانی و هزینه حضور در کشور مقصد و برخی هزینه‌های دیگر هستید. 
• صرف وقت بیشتر: طبیعی است که در این روش شما باید وقت بیشتری را به انجام کلیه مراحل صادراتی از بازاریابی صادراتی تا نقل و انتقال ارزی اختصاص دهید. این در حالی است که در روش غیرمستقیم تقریبا از انجام اکثر فرایندهای کاری صادراتی، معاف هستید. 
• اخذ مجوزهای قانونی: یکی دیگر از معایب روش مذکور، اخذ مجوزهای قانونی مربوط به صادرات است. به عنوان مثال، نیاز است که شما برای اخذ مجوز کارت بازرگانی اقدام کنید. همچنین برخی مجوزهای دیگر را داشته باشید. 
• دردسرهای بیشتر: به طور کل باید بدانید که در روش مستقیم، دردسرهای بیشتری را خواهید داشت. یعنی علاوه بر موارد فوق، ممکن است در سایر زمینه‌های دیگر نیز نیاز به انجام برخی اقدامات داشته باشید. 

روش غیرمستقیم در صادرات کالا 

 تقریبا هر آن چیزی که در مورد صادرات به روش مستقیم گفتیم، عکس آن برای صادرات به روش غیرمستقیم صادق خواهد بود. یعنی در این روش شما از طریق یک واسطه این کار را انجام خواهید داد.

این واسطه‌ها معمولا می‌توانند شامل شرکت‌های مدیریت صادرات، شرکت‌های بازاریابی بین‌الملل یا حتی بازرگانان کارکشته و اشخاص حقیقی باشند. در این روش شما از طریق عقد قرارداد، تمام یا بخشی از صادرات کالا را به واسطه مورد نظر واگذار خواهید کرد.

شرکت یا واسطه‌ای که صادرات محصول را برای شما انجام دهد، بخشی از سود صادراتی را از آن خود خواهد کرد. روش مذکور بیشتر مناسب شرکت‌ها و تجاری است که حجم محصول صادراتی آنها چندان بالا نبوده و به صرفه نیست که برای این کار یک واحد مجزا و نیروی انسانی اختصاص دهند.

واقعیت آن است که بسیاری از صادرکنندگان نه در مقیاس بالا بلکه در مقیاس محدود یا متوسط قصد صادرات دارند. بنابراین نیاز است که این دسته از افراد استراتژی دیگری را در پیش بگیرند. معمولا بهترین استراتژی برای آنها، صادرات از طریق واسطه‌ها یا همان صادرات غیرمستقیم است. 

مطالعه بیشتر: روش‌های حمل کالا در تجارت بین‌الملل؛ مزایا و معایب

 مزایای روش غیرمستقیم در صادرات کالا 

در روش غیرمستقیم مزایایی برای صادرکننده وجود دارد که در روش پیشین وجود ندارد. همانگونه که معایبی نیز می‌توان برای آن در نظر گرفت. ما در ادامه به مهم‌ترین این مزایا اشاره خواهیم کرد. ممکن است برای شما یک یا چند مورد از آنها صدق داشته باشد. 

• هزینه پایین‌تر: در این روش شما نیازی به ایجاد دپارتمان صادرات و اختصاص نیروی انسانی و امکانات دیگر به آن را ندارید. بنابراین هزینه‌های صادراتی بسیار کاهش پیدا می‌کند. 
• جلوگیری از سعی‌وخطا: این روش بهترین راهکار برای ایجاد ارتباط با بازارهای بین‌المللی در ابتدا کار بوده و هزینه‌های سعی‌وخطای انجام این کار در روش قبلی بسیار بیشتر است. 
• استفاده از تجربیات دیگران: برخی از واسطه‌ها تجربیات صادراتی خود را به مرور در اختیار شما قرار داده و بدین ترتیب می‌توانید کم‌کم دانش صادراتی خود را بهبود دهید. 
• عدم نیاز به مجوزهای قانونی: در این روش شما چندان به داشتن مجوزهای قانونی مانند گرفتن کارت بازرگانی، نیاز ندارید. بنابراین در روش غیرمستقیم شما دردسرهای کمتری دارید. 

معایب روش غیرمستقیم در صادرات کالا 

علی‌رغم تمام مزایایی که روش مذکور به همراه دارد، اما بد نیست که با معایب آن نیز آشنا شویم. آشنایی با معایب آن باعث می‌شود تا شما اطلاعات بهتری برای تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب یکی از این روش‌ها در دست داشته باشید. 

• عدم تعامل مستقیم با مشتری: در این روش شما معمولا هیچ تعامل مستقیمی با مشتری و شناخت نیازها و خواسته‌های او ندارید. بنابراین نمی‌توانید برای گسترش صادرات اقدام کنید. 
• عدم کنترل روی قیمت: تعیین قیمت کالای صادراتی و بسیاری از موارد دیگر بر عهده واسطه بوده و شما چندان دخالتی در این خصوص ندارید. 
• سود کمتر: همانطور که اشاره شد در این روش بخشی از سود صادراتی به واسطه تعلق می‌گیرد. بنابراین سود حاصل از صادرات نسبت به روش مستقیم کمتر خواهد بود. 

به روش‌های مرسوم در صادرات و مزایا و معایب هر کدام اشاره کردیم. ممکن است روش‌های دیگری نیز برای صادرات وجود داشته یا آنکه مزایا و معایب دیگری هم برای دو روش مذکور وجود داشته باشد.

اما ما به مهم‌ترین روش‌ها و نکات در این خصوص اشاره کردیم. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر و اطلاع از تجربیات میدانی در عرصه صادراتی می‌توانید از مشاوره صادرات استفاده کرده و نظر مهم‌ترین مشاوران صادراتی را در این خصوص جویا شوید.

پرسش و پاسخ

مطالب مرتبط