راهنمابلاگ

برای صادرات به عراق چه باید کرد؟

.

۱۳۹۸/۰۴/۱۲

صادرات
عراق

آنچه قبل از صادرات به عراق باید بدانیم 

عراق کشوری است که طولانی‌ترین مرز خاکی را با کشورمان دارد. به نحوی که از شمال غرب کشور تا مناطق جنوبی را در برمی‌گیرد. همین مساله مهم‌ترین دلیل جذابیت صادرات به عراق برای تجار و تولیدکنندگان ایرانی است. 

رابطه ایران و عراق در صد سال اخیر فرازونشیب‌های زیادی را به خود دیده، اما می‌توان ادعا کرد که در حال حاضر بهترین روابط سیاسی، تجاری، اقتصادی و فرهنگی را با یکدیگر دارند.

برای اثبات این ادعا تنها کافی است بدانیم که بیشترین میزان صادرات کشورمان به این همسایه غربی است. این مساله نشان‌ از مزیت بالای سود صادرات به عراق دارد. 

ما در این مقاله قصد داریم تا به صفر تا صد صادرات به عراق اشاره کنیم. اما در ابتدا نیاز است که با ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این کشور مقداری آشنا شویم. 

سیاست، جمعیت و اقتصاد عراق 

 عراق کشور بسیار متنوعی به لحاظ اجتماعی و فرهنگی است. اطلاع از ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و فرهنگی، مساله مهمی در خصوص صادرات به این کشور بوده که نیاز است در خصوص آن اطلاعات کافی داشته باشید.

ترکیبی از اقوام و گروه‌های مختلف دینی و مذهبی، جمعیت عراق را تشکیل داده‌اند. کردها، اعراب اهل سنت و اعراب اهل تشیع سه ترکیب جمعیتی اصلی عراق را تشکیل داده‌اند. قدرت سیاسی این کشور نیز بیشتر از این سه گروه جمعیتی نشات می‌گیرد. 

ساختار حکومت در عراق به صورت فدارال بوده و دارای حکومت مرکزی در بغداد و حکومت محلی اقلیم کردستان در اربیل است. ضمن آنکه شوراهای استانی نیز از قدرت و اختیارات قابل‌توجهی برخوردار هستند.

جدول زیر نشان‌دهنده ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، اجتماعی و فرهنگی عراق است. 

ویژگی‌های جمعیت‌شناختی  ویژگی‌های فرهنگی اجتماعی 
جمعیت کل 40 میلیون نفر  دین اصلی اسلام 
جمعیت زنان و مردان به ترتیب (49 درصد)، (51 درصد) زبان‌های رایج کردی و عربی 
جمعیت شهری 65 درصد اقوام: عرب، کرد، ترکمن، آشوری، مندانی
جمعیت روستایی 35 درصد مذاهب: شیعه، اهل سنت، مسیحی، ایزدی
میانگین سنی جمعیت 21 ساله شهرهای مهم بغداد، اربیل، سلیمانیه، بصره، موصل 

 اقتصاد عراق بیشتر بر نفت و منابع طبیعی دیگر متکی است. عراق هم‌اکنون یکی از اعضای اصلی گروه اپک بوده که میزان صادرات آن چیزی در حدود 5 میلیون بشکه است.

این کشور همچنین از طرف سازمان‌های بین‌المللی از جمله صندوق بین‌المللی پول و سازمان ملل تسهیلات مختلف دریافت می‌کند. ضمن آنکه کشورهای منطقه و کشورهای غربی از جمله آمریکا نیز به آن کمک مالی می‌کنند.

{% component "getting-advice" %}

اطلاع از متغیرهای اقتصادی این کشور، به تجار و بازرگانان کشورمان دید بهتری در خصوص صادرات به عراق خواهد داد. جدول زیر نشان‌دهنده این متغیرها است. 

متغیرهای اقتصادی  توضیحات
میزان تولید ناخالص داخلی عراق 234 میلیارد دلار 
نرخ تورم  یک درصد
نرخ بیکاری  7.9 درصد
سهم بخش صنعت، کشاورزی و خدمات از GDP 40/6، 4/8 و 54/6 درصد
مهم‌ترین محصولات معدنی  گوگرد و نفت 
مهم‌ترین محصولات کشاورزی  خرما، پنبه، گندم، جو 
مهم‌ترین محصولات صنعتی نفت، چرم، نساجی، مصالح ساختمانی، کود شیمیایی

تجارت عراق با جهان به چه صورت است؟ 

برای صادرات به عراق نیاز است که آشنایی خوبی نسبت به میزان و نحوه تجارت این کشور با کشورهای مختلف جهان داشته باشید.

در میان کشورهای مختلف جهان که با عراق تجارت دارند، نام برخی از کشورها از قبیل چین، هند و ترکیه بیشتر دیده می‌شود. 

نکته مهم در این خصوص مربوط به تجارت عراق با ایران بوده که در آمارهای جهانی، داده‌های کمتری در مورد آن وجود دارد.

علت این موضوع را می‌توان در تجارت غیررسمی بین دو کشور و همچنین برخی مسائل مربوط به تحریم‌ها دانست. با این حال، قطعا ایران و عراق دو شریک تجاری بسیار مهم برای هم محسوب می‌شوند. 

بیشترین صادرات عراق به کدام کشورها است؟ 

 مهم‌ترین محصول صادراتی عراق، نفت است. کشورهایی از قبیل چین و هند بیشترین میزان خرید نفت از این کشور را دارند.

داده‌های رسمی از نهادهای بین‌المللی نشان می‌دهد که در سال 2018 بیشترین میزان صادرات عراق به کشورهای چین (25/26 درصد)، هند (24/36)، کره جنوبی (8/8 درصد)، آمریکا (7.98 درصد)، ایتالیا (5.89 درصد)، سنگاپور (4.35 درصد) و برخی کشورهای دیگر است. 

صادرات به عراق، مهم‌ترین مقاصد کالاهای صادراتی عراق به کدام کشورها است؟ 

 بیشترین واردات عراق از کدام کشورها است؟ 

در بحث صادرات به عراق نیاز است که تجار و بازرگانان ایرانی رقبای خود در بازار این کشور را بیشتر بشناسند.

در حال حاضر و براساس داده‌های جهانی، بیشترین میزان واردات عراق از کشورهای مختلف جهان از جمله چین (28.64 درصد)، ترکیه (27/24 درصد)، هند (6 درصد)، کره جنوبی (5.88 درصد)، آمریکا (4 درصد)، آلمان (3 درصد)، عربستان، برزیل و ایتالیا (2 درصد) صورت می‌گیرد. 

صادرات به عراق، بیشترین واردات عراق از کدام کشورها است؟ 

سود صادرات به عراق؛ آمار صادرات به همسایه غربی چگونه است؟  

 از سال 2003 و از زمان سقوط حکومت صدام حسین به بعد تاکنون عراق یکی از شرکای اصلی تجاری ایران بوده است.

 آمارهای رسمی از گمرک نشان می‌دهد که ارزش دلاری صادرات کالاهای غیرنفتی ایران به عراق در سال 98 بیش از 9 میلیارد دلار بوده که رقم قابل‌توجهی است. اما برای بسیاری سوال است که بهترین راه صادرات به عراق از چه طریقی است.

اکثر خبرگان این حوزه پیشنهاد می‌دهند که برای شرکت‌های کوچک تا متوسط بهترین راه صادرات به این کشور، صادرات غیرمستقیم و از طریق واسطه است. در غیر اینصورت، صادرات مستقیم راه‌حل مناسبی خواهد بود.

بیشترین میزان صادرات به همسایه غربی معمولا از گمرکات خسروی، مهران، غرب تهران، باشماق، کرمانشاه و پیرانشهر صورت می‌گیرد که معمولا مواد غذایی، معدنی و قطعات صنعتی در صدر اقلام صادراتی هستند.

در حوزه تولیدات کشاورزی، محصولاتی از قبیل سیب‌زمینی، خیار، گوجه‌فرنگی، پرتقال، هندوانه و سبزیجات در صدر قرار دارند.

ما در تصویر زیر براساس داده‌های گمرک جمهوری اسلامی ایران میزان آمار صادرات به عراق را در چند سال اخیر نشان داده‌ایم که نشان‌دهنده حجم بالای تجارت بین دو کشور است. 

آمار صادرات به عراق

روند صادرات به عراق در سالیان گذشته _ 89 تا 98 

 

اما در میان لوازم خانگی نیز کولر آبی و لوازم آشپرخانه جزء اقلام مهم صادراتی به عراق بوده است. انواع کاشی و سنگ‌های معدنی، میله‌های آهنی و فولادی و سنگ‌های ساختمانی از جمله اقلام مهم معدنی و صنعتی بوده که به این کشور صادر شده‌اند.

{% component "getting-advice" %}

سایت گمرک جمهوری اسلامی ایران و سایت اتاق بازرگانی تهران اطلاعات مربوط به تجارت با کشورهای مختلف از جمله عراق را ارائه می‌دهند که از طریق آن می‌توان به جزئیات بیشتری در خصوص نوع و میزان کالاهای صادراتی دست یافت.

توریسم سلامت و ارائه خدمات فنی و مهندسی نیز از جمله زمینه‌هایی هستند که در چند سال اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است.

در زمینه توریسم سلامت سالانه تعداد زیادی از شهروندان عراقی برای انجام مراحل درمان به شهرهای مختلف ایران مسافت می‌کنند. توریسم مذهبی نیز یکی دیگر از انواع توریسم است که در چند سال اخیر بین ایران و عراق رشد قابل‌توجهی داشته است.

صادرات به عراق با سرمایه کم؛ بهترین کالا برای صادرات به عراق 

از آنجا که عراق دارای مرزهای زمینی بسیار زیادی با کشورمان بوده و گمرکات زیادی جهت صادرات کالا به عراق وجود دارد، بنابراین بسیاری از واحدهای تولیدی و خدماتی کوچک و افراد شخصی نیز به فکر تجارت با این کشور هستند. 

ما براساس داده‌های بین‌المللی لیست مهم‌ترین کالاهای صادراتی ایران به عراق در سال 2018 را در تصویر زیر شرح داده‌ایم. در میان آنها کالاهایی وجود دارند که می‌توان با سرمایه کم نیز به فکر صادرات آنها به عراق بود. 

علاوه بر این موارد، جهت صادرات به عراق با سرمایه کم می‌توان بر روی برخی محصولات دیگر از قبیل آرد، غلات، محصولات پلاستیکی و فرآورده‌های غذایی نیز تمرکز کرد. 

بهترین کالا برای صادرات به عراق

بهترین کالا برای صادرات به عراق چیست؟ 

گمرکات صادرات به عراق 

مرز ایران با عراق دارای چندین دروازه رسمی و غیررسمی بوده که عمده صادرات از طریق این دروازه‌ها صورت می‌گیرد. هر چند که بخشی از صادرات به این کشور نیز از مبادی غیررسمی و همچنین بازارچه‌ها و گذرگاه‌های غیررسمی صورت می‌گیرد.

برخی از گمرکات این کشور مخصوص اقلیم کردستان و برخی دیگر برای صادرات به مناطق مرکزی یا جنوب عراق بهتر است. از جمله گمرکات مهم در تجارت با عراق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

  • گمرک باشماق در مریوان 
  • گمرک پرویزخان در قصرشیرین 
  • گمرک مهران در ایلام 
  • گمرک اروندکنار 
  • گمرک تمرچین در پیرانشهر 
  • گمرک بازرگانی 
  • گمرک خسروی در قصرشیرین 
  • گمرک شلمچه 

دو زبان عربی و کردی زبان‌های رسمی عراق هستند که کردی در شمال و عربی در مناطق مرکزی و جنوبی کاربرد دارد. تجارت با این کشور نیازمند تسلط به یکی از این دو زبان رسمی است.

همسایه غربی ایران دارای خرده‌فرهنگ‌ها، ادیان و مذاهب مختلف است. بنابراین بالا بردن اطلاعات عمومی و آشنایی با شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن برای تجار ایرانی کاملا ضروری است.

مشکلات صادرات به عراق چیست؟

اگرچه تجارت با کشور عراق همواره از حاشیه سود قابل‌توجهی برای تجار ایرانی برخوردار بوده، اما شرایط خاص این کشور از جمله نبود ثبات، تنوع قومی و مذهبی و شرایط خاص جغرافیایی ایجاب می‌کند که قدم‌ها را اندکی با احتیاط برداشت.

به عنوان مثال، از آنجا که نظام سیاسی کشور عراق فدرالی بوده و استان‌های این کشور از اختیارات ویژه‌ای برخوردار هستند، گاها مشاهده شده که یک قانون تجاری در یک استان خاص اجرا شده، اما در سایر استان‌ها به روش دیگری عمل می‌شود.

ضمن آنکه در بسیاری از موارد قوانین حکومت مرکزی این کشور با حکومت محلی اقلیم کردستان متفاوت بوده و به دو روش مختلف عمل می‌کنند. اینگونه محدودیت‌ها تنها در صورتی رفع می‌شود که شما در ابتدای راه از کسی که راه و چاه کار را بلد است، مشورت بگیرید.

به طور کل می‌توان مشکلات صادرات به عراق را در چند زمینه کلی خلاصه کرد: 

  • قوانین خلق‌الساعه و تفاوت در اجرای آن در استان‌ها
  • آشنا نبودن تجار ایرانی با بافت فرهنگی و سیاسی 
  • مشکلات امنیتی در برخی مناطق خاص 
  • تفاوت مقررات تجاری در عراق و اقیلم 

مدارک لازم برای صادرات به عراق چیست؟ 

تجارت و بازرگانی با هر کشوری نیازمند برخی مدارک و مجوزهای قانونی است که صادرات به عراق نیز از آن مستثنی نیست. از طرفی مدارک لازم برای صادرات به عراق ممکن است به علت تغییرات قوانین این کشور به مرور زمان تغییر کند. 

با این حال به صورت کلی معمولا شما باید نسبت به تهیه برخی مدارک و مجوزها اقدام کنید از جمله: 

کارت بازرگانی 

داشتن استانداردهای محیط زیستی 

مجوز از سازمان استاندارد عراق 

اخذ گواهی بهداشت و سلامت برای محصولات غذایی 

اخذ مجوزات لازم از گمرک و وزارت صمت 

داشتن گواهی مبدا و فاکتور فروش به زبان عربی و انگلیسی 

سپردن تعهد ارزی 

داشتن لیست اظهار کالا و مشخصات آن 

 در خصوص مدارک لازم برای صادرات به عراق ممکن است موارد و گزینه‌های دیگری نیز وجود داشته باشند که بسته به هر کالا یا محصول متفاوت خواهد بود. 

اطلاعات مهم صادرات به عراق 

در کشور عراق و همچنین در ایران، نهادها، افراد و سازمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند به شما در امر صادرات و تجارت کمک کنند. در جدول زیر به لیست این افراد و نهادها اشاره کرده‌ایم. 

نهادها، سازمان‌ها و افراد مرتبط توضیحات 
دبیر میز عراق در سازمان توسعه تجارت  تلفن: 22664010  فکس: 22662566
اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق 

آدرس: تهران، خیابان مفتح، پایین‌تر از میدان هفت تیر، کوچه افشار پلاک 8 طبقه دوم 

تلفن: 88814181  فکس: 88814180

کارشناسان اقتصادی سفارت‌خانه‌ها و کنسول‌گری‌های ایران در عراق 

علی نوری کارشناس اقتصادی ایران در اربیل 

تلفن: 00964662222444  فکس: 00964662551444 

علی کاظمی کارشناس اقتصادی سفارت ایران در بغداد 

تلفن: 00964780632842  فکس: 0096415376341

اتاق بازرگانی عراق 

iraqbritainbusiness.org

مشاوره صادرات به عراق 

مشکلات زیادی در امر تجارت با این کشور همسایه وجود دارند که باعث شده در چند سال اخیر بسیاری از صادرکنندگان و شرکت‌های مختلف از مشاوره بازرگانی استفاده کنند.

در این زمینه، علاوه بر شرکت‌های خصوصی مشاوره‌ای، یکی از نهادهای رسمی مرتبط برای تجارت با این کشور، اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و عراق است.

این نهاد دارای چندین کمیسیون در زمینه‌های مختلف انرژی، فناوری اطلاعات، صنایع غذایی، خدمات فنی و مهندسی و صنعت ساختمان، گردشگری و تجارت و بازرگانی بوده و جلسات آنها هر چند وقت یکبار برگزار می‌شود.

با این حال، دسترسی به این نهادها و اخذ مشاوره صادرات به عراق از آنها همراه با پیچیدگی و بروکراسی خاصی بوده و بیشتر افراد تمایل دارند تا راه‌های دیگری را امتحان کنند. ضمن آنکه هزینه مشاوره از آنها معمولا بسیار زیاد است. 

ما به شما مشاوره حضوری و تلفنی صادرات به کشور عراق از طریق پلتفرم الوبیزنس را پیشنهاد می‌دهیم که با استفاده از آن می‌توانید در هر زمان و مکان با کمترین هزینه و زمان از خدمات مشاوران خبره این حوزه بهره بگیرید.

ضمن آنکه با مشاهده رزومه و سوابق مشاوران، امکان بررسی مقایسه‌ای بین آنها نیز وجود دارد. چنانچه با مشکل یا ابهام خاصی در این خصوص برخورد کردید، آن را با همکاران ما در میان بگذارید.

در فهرست زیر می‌توانید لیستی از مشاوران این حوزه و اطلاعات مربوط به آنها را مشاهده کنید.

نام مشاور  صفحه مشاور 
هادی نیلی احمدآبادی  دریافت مشاوره

 

پرسش و پاسخ

ثبت پرسش جدید

.

با یک مشاور صحبت کن

صادرات و واردات

.

دریافت مشاوره

.
.
.
.
.
.
.
.
.

مشاورین مرتبط

مطالب مرتبط