آنچه قبل از صادرات به عراق باید بدانیم 

عراق کشوری است که طولانی‌ترین مرز خاکی را با کشورمان دارد. به نحوی که از شمال غرب کشور تا مناطق جنوبی را در برمی‌گیرد. همین مساله مهم‌ترین دلیل جذابیت صادرات به عراق برای تجار و تولیدکنندگان ایرانی است. 

رابطه ایران و عراق در صد سال اخیر فرازونشیب‌های زیادی را به خود دیده، اما می‌توان ادعا کرد که در حال حاضر بهترین روابط سیاسی، تجاری، اقتصادی و فرهنگی را با یکدیگر دارند.

برای اثبات این ادعا تنها کافی است بدانیم که بیشترین میزان صادرات کشورمان به این همسایه غربی است. این مساله نشان‌ از مزیت بالای سود صادرات به عراق دارد. 

ما در این مقاله قصد داریم تا به صفر تا صد صادرات به عراق اشاره کنیم. اما در ابتدا نیاز است که با ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این کشور مقداری آشنا شویم. 

مطالعه بیشتر: چگونه وارد عرصه صادرات شویم؟ 

سیاست، جمعیت و اقتصاد عراق 

 عراق کشور بسیار متنوعی به لحاظ اجتماعی و فرهنگی است. اطلاع از ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و فرهنگی، مساله مهمی در خصوص صادرات به این کشور بوده که نیاز است در خصوص آن اطلاعات کافی داشته باشید.

ترکیبی از اقوام و گروه‌های مختلف دینی و مذهبی، جمعیت عراق را تشکیل داده‌اند. کردها، اعراب اهل سنت و اعراب اهل تشیع سه ترکیب جمعیتی اصلی عراق را تشکیل داده‌اند. قدرت سیاسی این کشور نیز بیشتر از این سه گروه جمعیتی نشات می‌گیرد. 

ساختار حکومت در عراق به صورت فدارال بوده و دارای حکومت مرکزی در بغداد و حکومت محلی اقلیم کردستان در اربیل است. ضمن آنکه شوراهای استانی نیز از قدرت و اختیارات قابل‌توجهی برخوردار هستند.

جدول زیر نشان‌دهنده ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، اجتماعی و فرهنگی عراق است. 

 اقتصاد عراق بیشتر بر نفت و منابع طبیعی دیگر متکی است. عراق هم‌اکنون یکی از اعضای اصلی گروه اپک بوده که میزان صادرات آن چیزی در حدود 5 میلیون بشکه است.

این کشور همچنین از طرف سازمان‌های بین‌المللی از جمله صندوق بین‌المللی پول و سازمان ملل تسهیلات مختلف دریافت می‌کند. ضمن آنکه کشورهای منطقه و کشورهای غربی از جمله آمریکا نیز به آن کمک مالی می‌کنند.

اطلاع از متغیرهای اقتصادی این کشور، به تجار و بازرگانان کشورمان دید بهتری در خصوص صادرات به عراق خواهد داد. جدول زیر نشان‌دهنده این متغیرها است. 

تجارت عراق با جهان به چه صورت است؟ 

برای صادرات به عراق نیاز است که آشنایی خوبی نسبت به میزان و نحوه تجارت این کشور با کشورهای مختلف جهان داشته باشید.

در میان کشورهای مختلف جهان که با عراق تجارت دارند، نام برخی از کشورها از قبیل چین، هند و ترکیه بیشتر دیده می‌شود. 

نکته مهم در این خصوص مربوط به تجارت عراق با ایران بوده که در آمارهای جهانی، داده‌های کمتری در مورد آن وجود دارد.

علت این موضوع را می‌توان در تجارت غیررسمی بین دو کشور و همچنین برخی مسائل مربوط به تحریم‌ها دانست. با این حال، قطعا ایران و عراق دو شریک تجاری بسیار مهم برای هم محسوب می‌شوند. 

مطالعه بیشتر: آنچه قبل از صادرات به کویت باید بدانیم

بیشترین صادرات عراق به کدام کشورها است؟ 

 مهم‌ترین محصول صادراتی عراق، نفت است. کشورهایی از قبیل چین و هند بیشترین میزان خرید نفت از این کشور را دارند.

داده‌های رسمی از نهادهای بین‌المللی نشان می‌دهد که در سال 2018 بیشترین میزان صادرات عراق به کشورهای چین (25/26 درصد)، هند (24/36)، کره جنوبی (8/8 درصد)، آمریکا (7.98 درصد)، ایتالیا (5.89 درصد)، سنگاپور (4.35 درصد) و برخی کشورهای دیگر است. 

صادرات به عراق، مهم‌ترین مقاصد کالاهای صادراتی عراق به کدام کشورها است؟ 

 بیشترین واردات عراق از کدام کشورها است؟ 

در بحث صادرات به عراق نیاز است که تجار و بازرگانان ایرانی رقبای خود در بازار این کشور را بیشتر بشناسند.

در حال حاضر و براساس داده‌های جهانی، بیشترین میزان واردات عراق از کشورهای مختلف جهان از جمله چین (28.64 درصد)، ترکیه (27/24 درصد)، هند (6 درصد)، کره جنوبی (5.88 درصد)، آمریکا (4 درصد)، آلمان (3 درصد)، عربستان، برزیل و ایتالیا (2 درصد) صورت می‌گیرد. 

صادرات به عراق، بیشترین واردات عراق از کدام کشورها است؟ 

سود صادرات به عراق؛ آمار صادرات به همسایه غربی چگونه است؟  

 از سال 2003 و از زمان سقوط حکومت صدام حسین به بعد تاکنون عراق یکی از شرکای اصلی تجاری ایران بوده است.

 آمارهای رسمی از گمرک نشان می‌دهد که ارزش دلاری صادرات کالاهای غیرنفتی ایران به عراق در سال 98 بیش از 9 میلیارد دلار بوده که رقم قابل‌توجهی است. اما برای بسیاری سوال است که بهترین راه صادرات به عراق از چه طریقی است.

اکثر خبرگان این حوزه پیشنهاد می‌دهند که برای شرکت‌های کوچک تا متوسط بهترین راه صادرات به این کشور، صادرات غیرمستقیم و از طریق واسطه است. در غیر اینصورت، صادرات مستقیم راه‌حل مناسبی خواهد بود.

بیشترین میزان صادرات به همسایه غربی معمولا از گمرکات خسروی، مهران، غرب تهران، باشماق، کرمانشاه و پیرانشهر صورت می‌گیرد که معمولا مواد غذایی، معدنی و قطعات صنعتی در صدر اقلام صادراتی هستند.

در حوزه تولیدات کشاورزی، محصولاتی از قبیل سیب‌زمینی، خیار، گوجه‌فرنگی، پرتقال، هندوانه و سبزیجات در صدر قرار دارند.

ما در تصویر زیر براساس داده‌های گمرک جمهوری اسلامی ایران میزان آمار صادرات به عراق را در چند سال اخیر نشان داده‌ایم که نشان‌دهنده حجم بالای تجارت بین دو کشور است. 

روند صادرات به عراق در سالیان گذشته _ 89 تا 98 

 

اما در میان لوازم خانگی نیز کولر آبی و لوازم آشپرخانه جزء اقلام مهم صادراتی به عراق بوده است. انواع کاشی و سنگ‌های معدنی، میله‌های آهنی و فولادی و سنگ‌های ساختمانی از جمله اقلام مهم معدنی و صنعتی بوده که به این کشور صادر شده‌اند.

سایت گمرک جمهوری اسلامی ایران و سایت اتاق بازرگانی تهران اطلاعات مربوط به تجارت با کشورهای مختلف از جمله عراق را ارائه می‌دهند که از طریق آن می‌توان به جزئیات بیشتری در خصوص نوع و میزان کالاهای صادراتی دست یافت.

مطالعه بیشتر: آشنایی با اصطلاحات مهم در بازرگانی خارجی 

توریسم سلامت و ارائه خدمات فنی و مهندسی نیز از جمله زمینه‌هایی هستند که در چند سال اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است.

در زمینه توریسم سلامت سالانه تعداد زیادی از شهروندان عراقی برای انجام مراحل درمان به شهرهای مختلف ایران مسافت می‌کنند. توریسم مذهبی نیز یکی دیگر از انواع توریسم است که در چند سال اخیر بین ایران و عراق رشد قابل‌توجهی داشته است.

صادرات به عراق با سرمایه کم؛ بهترین کالا برای صادرات به عراق 

از آنجا که عراق دارای مرزهای زمینی بسیار زیادی با کشورمان بوده و گمرکات زیادی جهت صادرات کالا به عراق وجود دارد، بنابراین بسیاری از واحدهای تولیدی و خدماتی کوچک و افراد شخصی نیز به فکر تجارت با این کشور هستند. 

ما براساس داده‌های بین‌المللی لیست مهم‌ترین کالاهای صادراتی ایران به عراق در سال 2018 را در تصویر زیر شرح داده‌ایم. در میان آنها کالاهایی وجود دارند که می‌توان با سرمایه کم نیز به فکر صادرات آنها به عراق بود. 

علاوه بر این موارد، جهت صادرات به عراق با سرمایه کم می‌توان بر روی برخی محصولات دیگر از قبیل آرد، غلات، محصولات پلاستیکی و فرآورده‌های غذایی نیز تمرکز کرد. 

بهترین کالا برای صادرات به عراق چیست؟ 

گمرکات صادرات به عراق 

مرز ایران با عراق دارای چندین دروازه رسمی و غیررسمی بوده که عمده صادرات از طریق این دروازه‌ها صورت می‌گیرد. هر چند که بخشی از صادرات به این کشور نیز از مبادی غیررسمی و همچنین بازارچه‌ها و گذرگاه‌های غیررسمی صورت می‌گیرد.

برخی از گمرکات این کشور مخصوص اقلیم کردستان و برخی دیگر برای صادرات به مناطق مرکزی یا جنوب عراق بهتر است. از جمله گمرکات مهم در تجارت با عراق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

دو زبان عربی و کردی زبان‌های رسمی عراق هستند که کردی در شمال و عربی در مناطق مرکزی و جنوبی کاربرد دارد. تجارت با این کشور نیازمند تسلط به یکی از این دو زبان رسمی است.

همسایه غربی ایران دارای خرده‌فرهنگ‌ها، ادیان و مذاهب مختلف است. بنابراین بالا بردن اطلاعات عمومی و آشنایی با شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن برای تجار ایرانی کاملا ضروری است.

مشکلات صادرات به عراق چیست؟

اگرچه تجارت با کشور عراق همواره از حاشیه سود قابل‌توجهی برای تجار ایرانی برخوردار بوده، اما شرایط خاص این کشور از جمله نبود ثبات، تنوع قومی و مذهبی و شرایط خاص جغرافیایی ایجاب می‌کند که قدم‌ها را اندکی با احتیاط برداشت.

مطالعه بیشتر: ترخیص کالا و رویه‌های گمرکی چگونه است؟ 

به عنوان مثال، از آنجا که نظام سیاسی کشور عراق فدرالی بوده و استان‌های این کشور از اختیارات ویژه‌ای برخوردار هستند، گاها مشاهده شده که یک قانون تجاری در یک استان خاص اجرا شده، اما در سایر استان‌ها به روش دیگری عمل می‌شود.

ضمن آنکه در بسیاری از موارد قوانین حکومت مرکزی این کشور با حکومت محلی اقلیم کردستان متفاوت بوده و به دو روش مختلف عمل می‌کنند. اینگونه محدودیت‌ها تنها در صورتی رفع می‌شود که شما در ابتدای راه از کسی که راه و چاه کار را بلد است، مشورت بگیرید.

به طور کل می‌توان مشکلات صادرات به عراق را در چند زمینه کلی خلاصه کرد: 

مدارک لازم برای صادرات به عراق چیست؟ 

تجارت و بازرگانی با هر کشوری نیازمند برخی مدارک و مجوزهای قانونی است که صادرات به عراق نیز از آن مستثنی نیست. از طرفی مدارک لازم برای صادرات به عراق ممکن است به علت تغییرات قوانین این کشور به مرور زمان تغییر کند. 

بیشتر بخوانید: با گام‌ها؛ مراحل و نحوه بازاریابی صادراتی آشنا شویم

با این حال به صورت کلی معمولا شما باید نسبت به تهیه برخی مدارک و مجوزها اقدام کنید از جمله: 

 در خصوص مدارک لازم برای صادرات به عراق ممکن است موارد و گزینه‌های دیگری نیز وجود داشته باشند که بسته به هر کالا یا محصول متفاوت خواهد بود. 

اطلاعات مهم صادرات به عراق 

در کشور عراق و همچنین در ایران، نهادها، افراد و سازمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند به شما در امر صادرات و تجارت کمک کنند. در جدول زیر به لیست این افراد و نهادها اشاره کرده‌ایم. 

مشاوره صادرات به عراق 

مشکلات زیادی در امر تجارت با این کشور همسایه وجود دارند که باعث شده در چند سال اخیر بسیاری از صادرکنندگان و شرکت‌های مختلف از مشاوره بازرگانی استفاده کنند.

در این زمینه، علاوه بر شرکت‌های خصوصی مشاوره‌ای، یکی از نهادهای رسمی مرتبط برای تجارت با این کشور، اتاق مشترک بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و عراق است.

این نهاد دارای چندین کمیسیون در زمینه‌های مختلف انرژی، فناوری اطلاعات، صنایع غذایی، خدمات فنی و مهندسی و صنعت ساختمان، گردشگری و تجارت و بازرگانی بوده و جلسات آنها هر چند وقت یکبار برگزار می‌شود.

با این حال، دسترسی به این نهادها و اخذ مشاوره صادرات به عراق از آنها همراه با پیچیدگی و بروکراسی خاصی بوده و بیشتر افراد تمایل دارند تا راه‌های دیگری را امتحان کنند. ضمن آنکه هزینه مشاوره از آنها معمولا بسیار زیاد است. 

ما به شما مشاوره حضوری و تلفنی صادرات به کشور عراق از طریق پلتفرم الوبیزنس را پیشنهاد می‌دهیم که با استفاده از آن می‌توانید در هر زمان و مکان با کمترین هزینه و زمان از خدمات مشاوران خبره این حوزه بهره بگیرید.

مطالعه بیشتر: صادرات به عمان؛ چرا و چگونه؟ 

ضمن آنکه با مشاهده رزومه و سوابق مشاوران، امکان بررسی مقایسه‌ای بین آنها نیز وجود دارد. چنانچه با مشکل یا ابهام خاصی در این خصوص برخورد کردید، آن را با همکاران ما در میان بگذارید.

در فهرست زیر می‌توانید لیستی از مشاوران این حوزه و اطلاعات مربوط به آنها را مشاهده کنید.

پرسش و پاسخ

مطالب مرتبط